O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulufbek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

 
5.Bo‘ylama qirqimlarning qanday turlarini bilasiz?
 
10.2. Daryolarning suv rejimi va to‘yinish manbalari 
10.2.1. Daryolarning suv rejimi elementlari 
Daryoda oqayotgan suv miqdori, ya’ni suv sarfi, suv sathining holati, 
suvning oqish tezligi, harorati, tiniqligi, suvda erigan moddalar oqimi 
miqdori va boshqalar ma’lum omillar ta’sirida vaqt davomida o‘zgarib 
turadi. Daryoda mana shu qayd etilgan elementlarning bir­biriga bog‘liq 
holda o‘zgarishi uning suv rejimini ifodalaydi.
 
 Suv sarfi (Q) deb, daryoning ko‘ndalang qirqimidan vaqt birligi 
ichida oqib o‘tadigan suv miqdoriga aytiladi.
U 
m
3
/s
 
yoki 
l/s
 
larda
 
ifodalanadi. 
Suv sathi (H)
 
- ma’lum bir o‘zgarmas, gorizontal holatdagi doimiy 
”0” tekislikka nisbatan o‘lchanadigan suv yuzasi balandligidir. Suv sathi 
sm
larda ifodalanadi. 
Suvning 
oqish tezligi (

)
 
m/s 
larda ifodalanadi. Uning qiymatini 
ko‘ndalang qirqimning ayrim nuqtalarida, alohida vertikallar yoki butun 
jonli kesma bo‘yicha o‘rtacha qiymat sifatida aniqlash mumkin. 
Yuqoridagilar bilan bir qatorda daryo suvining harorat rejimi, 
gidrokimyoviy rejimini o‘rganish ham muhim ahamiyatga ega. Shularni 
e’tiborga olib, quyida daryolar suv rejimining asosiy elementlari alohida 
mavzularda yoritiladi. 
10.2.2. Daryolar suv rejimining davrlari 
Daryolar suv rejimining yillik o‘zgarishini bir necha xarakterli 
qismlarga - ko‘p suvli, ya’ni 
to‘linsuv, kam suvli
 
va 
toshqin