Аsoslari Darslik

8.5. Kuchli magnitli rudalarni boyituvchi separatorlar 
O‘lchami 70 dan 150 mm gacha bo‘lgan magnitli rudalarni quruq boyitish 
uchun elektromagnit sistemali barabanli separatorlar, 40 mm gacha o‘lchamdagi 
rudalarni boyitish uchun esa doimiy magnitli barabanli separatorlarni ishlatish 
mumkin. (21-rasm)

---

105 
39-rasm.
Bir barabanli separatorning sxemasi 
Magnit sistema o‘qqa qo‘zg‘almas qilib o‘rnatilgan. Magnit qutblari baraban 
o‘qi bo‘ylib almashadi. Sistema atrofida shu o‘qning o‘zida nomagnit materialdan 
tayyorlangan baraban aylanadi. Baraban yuzasi uni siyqalanishdan asrash uchun 
rezina bilan qoplangan. 
Dastlabki ruda vibratsion tarnov orqali barabanga beriladi. Baraban yuzasiga 
tortilgan magnitli zarrachalar magnit ustidan o‘tadi va magnit ta’siri tamom 
bo‘lgan zonada baraban yuzasidan uzilib tushadi. Nomagnit zarrachalar 
separatorning magnit maydoni bilan ta’sirlashmaydi, barabandan parabolik 
traektoriya bo‘ylab tushirib olinadi. Barabanning ostiga magnit va nomagnit 
mahsulotni qabul qilish uchun ikkita quticha o‘rnatilgan. Qutidagi to‘siq ustiga 
o‘rnatilgan shiber mahsulot oqimini aniqroq ajratishga yordam beradi. 
Barabanning diametri 600–900 mm, uzunligi 1000–2000 mm, magnit 
maydonining kuchlanganligi baraban yuzasida 1400–1500 e. Baraban yuzasining 
aylanma tezligi 1–3 m/sek. Separatorning ishlab chiqarish unumdorligi o‘lchami –
40+0 mm li mahsulotda barabanning har bir metr uzunligi uchun 60–100 t/soat.
Sanoatda bir barabanli, shuningdek, uch va to‘rt barabandan tashkil topgan 
separatorlar ishlab chiqariladi. Ko‘p barabanli separatorlarda asosiy separatsiya, 
chiqindilarning tozalash operatsiyalarini o‘tkazib, uchta mahsulot–boyitma, oraliq 
mahsulot va chiqindilarni olish mumkin. 
Agar magnit qutblari baraban uzunligi bo‘yicha galma–gal almashsa, 
separatorda magnit aralashuvi bo‘lmaydi. Magnit tortishishi natijasida barabanga 
yopishgan magnit zarrachalar magnit ustidan o‘tayotganda ag‘darilmaydi. 
Materialning yurishi bo‘ylab qutblarning almashishi aralashishga olib keladi va 
nomagnit zarrachalarni barabandagi magnit zarrachalar orasidan uzib olishga 
imkon yaratadi. 

---

106 
Magnit sistemasi qutblar sonini aylana bo‘ylab va barabanning aylanish 
tezligini oshirib, yuqori chastotali magnit maydoni hosil qilishga va jadalroq 
magnit aralashuviga erishish mumkin. 
Bu separatorlarda barabanning aylanish tezligi 300 ay/min. Qutblar soni 25 
bo‘lsa, barabanda qutblar almashishi 300x25=7500, ya’ni maydonning chastotasi 
125 gts ga teng bo‘ladi.