Amaliy audit

ATAMANING 
O’ZBEK TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING 
INGLIZ TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING RUS 
TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING MA’NOSI 
Nazorat amallari 
Control 
procedures 
Контрольный 
процедуры 
Tekshirilayotgan korxona xodimlari 
tomonidan bajariladigan maxsus 
tekshiruvlar 
Nazorat muhiti 
Control 
Environment 
Контрольный 
среда 
Xo’jalik 
yurituvchi 
sub’ekt 
rahbariyatining xabardorligi, ichki 
nazorat tizimini o’rnatish va qo’llab-
quvvatlashga 
qaratilgan 
amaliy 
ishlari tushuniladi 
Shartli 
majburiyatlar
Contingent 
liabilities 
Условные 
обязательства 
Tekshirilayotgan xo’jalik sub’ektining 
kelajakdagi 
xo’jalik 
faoliyatining 
natijasi bo’lgan va uning auditorlik 
firmasi 
tomonidan 
tasdiqlangan 
hozirgi buxgalteriya hisobotida aks 
ettirilgan moliyaviy holatiga sezilarli 
darajada 
ta’sir 
etuvchi 
noaniq 
summadagi 
kelgusi 
davr 
majburiyatlarning kutilishi 
Bog’liq tomonlar 
bilan operatsiyalar 
Transactions with 
related parties 
Операции со 
связанными 
сторонами 
Biror bir baho belgilanganligi yoki 
belgilanmaganligidan qat’iy nazar bir 
bog’liq 
tomondan 
ikkinchisiga 
resurslar 
yoki 
majburiyatlarning 
berilishi 
Auditdagi yo’l 
qo’yilishi mumkin 
bo’lgan tanlov 
xatosi 
The audit error 
can be 
competitive 
Ошибка аудита 
конкурентоспособ
ности 
Auditor tomonidan auditorlik tanlov 
jarayonida 
xo’jalik 
sub’ektining 
buxgalteriya hisobi va hisobotida 
aniqlagan, 
lekin 
ushbu 
tanlov 
jarayonida tekshirilishi lozim bo’lgan 

---

650 
ma’lumotlarning to’g’riligi haqida 
audit xulosa berishi mumkin bo’lgan 
darajadagi 
xatoliklarningmaksimal 
holati. 
Auditdagi 
kutilayotgan tanlov 
xatosi
Expected 
selection error 
Ожидаемые 
ошибка выбора 
Auditorning 
tanlovi 
jarayoni 
boshlanmasidan oldin ushbu tanlov 
jarayonida 
auditor 
tomonidan 
iqtisodiy sub’ekt buxgalteriya hisobi
va 
hisobotida 
aniqlashni 
muljallangan 
xatolar 
mazmunini 
taxminiy, 
sub’ektiv 
ravishda 
baholashdir. 
Auditning tashqi 
sifat nazorati 
External audit 
quality control 
Контрольный 
качества 
внешного аудита 
O’zbekiston 
Respublikasida 
auditorlik 
faoliyatini 
muvofiqlashtiruvchi 
auditorlik 
tashkilotining 
auditorlik 
faoliyati 
qoidalari (standartlari) va boshqa 
me’yoriy 
hujjatlarga 
amal 
qilinayotganligini tekshirish uchun 
davlat 
organlari 
va 
auditorlik 
birlashmalari 
tomonidan 
qabul 
qilingan tashkiliy usullar, uslubiyatlar 
va tadbirlardan iborat. 
Tahliliy amallar 
Analytical 
procedures 
Аналитические 
процедуры 
Auditor 
tomonidan 
olingan 
ma’lumotlarni 
tahlil 
qilish 
va 
baholash, g’ayrioddiy va buxgalteriya 
hisobida noto’g’ri aks ettirilgan 
xo’jalik faoliyati faktlarini aniqlash, 
hamda 
bunday 
xatolar 
va 
chalkashliklarning 
sabablarini 
aniqlash maqsadida tekshirilayotgan 
xo’jalik yurituvchi subektning muhim 
moliyaviy 
va 
iqtisodiy 
ko’rsatkichlarini 
o’rganish 
tushuniladi. 
Auditorlik riskining 
maqbul to’plami 
Acceptable audit 
risk 
Приемлемемые 
аудиторские риск 
O’tkazilgan auditorlik tekshiruvlari 
natijasida 
yanglish 
mulohazaga 
kelish va natijada noto’g’ri auditorlik 
xulosasi 
tuzish 
ehtimoli(xavfi) 
tushuniladi 
Auditorlik 
tekshiruvining 
Ob’em 
auditorskoy 
The volume of 
audit 
To’laqonli 
auditorlik 
tekshiruvini 
o’tkazish va auditorning asosli 
xulosasini tayyorlash uchun zarur 

---

651 
hajmi 
proverki 
bo’lgan 
auditorlik 
tekshiruvlari 
miqdori va ularni o’tkazish ko’lami
auditorlik 
tekshiruvini 
o’tkazish 
uchun sarflanadigan vaqt, unda 
ishtirok 
etadigan 
mutaxassislar 
tarkibi va sonining auditor (auditorlik 
firmasi) tomonidan baholanishdir. 
Buxgalteriya 
hisobidagi 
tovlamachilik 
Falsifikatsiya 
ucheta 
Accounting fraud 
Buxgalteriya 
hisobotini 
buzib 
ko’rsatilishiga 
qaratilgan 
ongli 
ravishdagi harakat yoki harakatsizligi. 
Agar 
iqtisodiy 
sub’ektning 
mansabdor 
shaxslari 
g’arazli 
maqsadlarda aldov uyushtirsalar yoki 
buxgalteriya 
hisobotidan 
foydalanuvchilar 
ishonchini 
suiste’mol qilsalar, lekin ularning 
ayblari 
sud 
tomonidan 
isbotlanmagan holatida auditor 
ularni topgan taqdirda u buxgalteriya 
hisobotini ongli ravishda buzilganligi 
mavjudligini ko’rsatishi lozim. 
Ahamiyatlilik 
Sushchestvennost 
Materiality 
Potentsial hamkorning qarorlariga 
ta’sir qiladigan va qilish mumkin 
bo’lgan 
xo’jalik 
yurituvchi 
sub’ektning 
xo’jalik 
faoliyatining 
mulkdor o’lchovi yoki sifat bahosi 
Buxgalteriya hisobi 
va hisobotidagi 
xatolik 
Oshibki 
buxgalterskogo 
ucheta i 
otchetnosti 
Accounting and 
reporting errors 
Hisob yozuvlaridagi arifmetik yoki 
mantiqiy 
xatoliklar 
hisob 
ma’lumotlariga 
e’tiborsizlik 
yoki 
xo’jalik faoliyati faktlarini, mulkning 
holati va mavjudligini majburiyatlar 
va 
hisoblash 
ishlarini 
noto’g’ri 
tasavvur etish orqali hisob vahisobot 
ma’lumotlarining ko’zda tutilmagan 
holatdagi buzilishi 
ATAMANING 
O’ZBEK TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING 
INGLIZ TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING RUS 
TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING MA’NOSI 
Uzoq muddatli 
majdburiyatlar 
long term duties 
Долгосрочные 
обязательства 
Uzoq muddatli majdburiyatlar – uzoq 
muddatli majburiyatlar korxonaning 
bir yildan ortiq (12 oydan ko’p 
bo’lgan) bo’lgan muddatda to’lanishi 
lozim bo’lgan qarzidir. Uzoq muddatli 

---

652 
majburiyatlar o’z ichiga obligatsiyalar 
va ipoteka qarzlarini oladi. Uzoq 
muddatli 
majburiyatlarning 
murakkabroq 
turi 
ta’minlangan 
ipoteka obligatsiyasi, qaytarib sotib 
olish huquqi, moliyaviy fyucherslar, 
derivativlar, 
optsion 
va 
rejalashtirilmagan boshqa moliyaviy 
instrumentlardir. 
Favqulodda 
zararlar 
Extraordinary 
losses 
Чрезвычайные 
убытки 
Favqulodda zararlar – bu xo’jalik 
yurituvchi sub’ektlarning odatdagi 
faoliyatidan 
chetga 
chiquvchi 
hodisalar yoki muomalalar natijasida 
vujudga keladigan va ro’y berishi 
kutilmagan 
odatdan 
tashqari 
xarajatlardir. 
Moliyaviy 
faoliyatdan olingan 
daromadlar 
Income from 
financial activity 
Доходы от 
финансовой 
деятельности 
Tekshirilayotgan 
mijoz-korxonaning 
olingan royaltilar va kapital transferti, 
O’zbekiston Respublikasi hududida va 
uning tashqarisida boshqa xo’jalik 
yurituvchi sub’ektlar faoliyatida ulush 
qo’shgan 
holda 
qatnashishdan 
olingan daromad, aktsiyalar bo’yicha 
dividendlar va obligatsiyalar hamda 
xo’jalik yurituvchi sub’ektga tegishli 
qimmatli 
qog’ozlar 
bo’yicha 
daromadlari, mulkni uzoq muddatli 
ijaraga berishdan olingan daromadlar 
(lizing 
to’lovini 
olish)i, 
valyuta 
schyotlari, 
shuningdek 
chet 
el 
valyutalaridagi muomalalar bo’yicha 
ijobiy kurs tafovutlari, sarflangan 
(qimmatli 
qog’ozlarga, 
sho’’ba 
korxonalarga 
va 
hokazolarga) 
mablag’larni 
qayta 
baholashdan 
olingan daromadlari va 
moliyaviy faoliyatdan olingan boshqa 
daromadlarining 
jami 
yig’indisi 
tushuniladi 
Favqulodda foyda 
Extraordinary 
gain 
Чрезвычайные 
прибыль 
Tekshirilayotgan 
mijoz-korxonaning 
favqulodda foyda moddalari – bu 
ko’zda tutilmagan, tasodifiy tusga ega 
bo’lgan hodisa yoki xo’jalik yurituvchi 
sub’ektning 
odatdagi 
faoliyat 

---

653 
doirasidan chetga chiqadigan tusdagi 
muomalalar 
natijasida 
paydo 
bo’ladigan va olinishi kutilmagan 
foydasidir. 
Moliyaviy faoliyat 
bo’yicha xarajatlar 
Financial 
operating 
expenses 
Финансовые 
расходы 
Tekshirilayotgan 
mijoz-korxonaning 
moliyaviy faoliyat bo’yicha xarajatlari 
deganda O’zbekiston Respublikasi 
Markaziy 
Banki 
tomonidan 
belgilangan 
hisob 
stavkalari 
darajasida 
va 
ulardan 
ortiqcha 
olingan qisqa muddatli hamda uzoq 
muddatli kreditlar bo’yicha, shu 
jumladan to’lov muddati o’tgan va 
uzaytirilgan 
ssudalar 
bo’ycha 
to’lovlar, mulkni uzoq muddatli 
ijaraga olish (lizing) bo’yicha foizlarni 
to’lash xarajatlari, chet el valyutasi 
bilan muomalalarga doir salbiy kurs 
tafovutlari 
bo’yicha 
zararlar, 
sarflangan (qimmatli qog’ozlarga, 
sho’’ba korxonalarga va hokazolarga) 
mablag’larni 
qayta 
baholashdan 
ko’rilgan 
zararlar, 
o’z 
qimmatli 
qog’ozlarini chiqarish va tarqatish 
bilan bog’liq xarajatlarining jami 
yig’indisi tushuniladi 
Nazorat amallari 
Control activities 
Контрольные 
действия 
Nazorat amallari - korxona xodimlari 
tomonidan 
bajariladigan 
maxsus 
tekshiruvlar. 
Nazorat muhiti 
Control 
environment 
Контроль 
окружающей 
обстановки 
Nazorat muhiti - korxonada ichki 
nazorat uchun qulay bo’lgan o’zaro 
xizmat munosabatlarini aniqlaydigan 
belgilar yig’indisidir; 
Riskni baholash 
Risk assessment 
Оценка риска 
Riskni baholash — Tadbirkorlik 
sub’ekti va uning faoliyati muhitini, 
jumladan, ichki nazoratini tushunish, 
firibgarlik yoki xato sababli muhim 
buzib ko’rsatish riskini moliyaviy 
hisobot 
va 
taqdimnomalar 
darajalarida aniqlash va baholash 
uchun bajariladigan audit tartib-
taomillardir. 

---

654 
Auditorlik riski 
Audit risk 
Аудиторский риск 
Auditorlik riski – bu auditorlik 
tekshiruvi 
natijalari 
bo’yicha 
auditorlar 
tomonidan 
sub’ektiv 
aniqla-nadigan, moliyaviy hisobotda, 
uning ishonchliligi tasdiq-langanidan 
so’ng xatolar mavjudligini tan olish 
yoki moliyaviy hisobotda bunday 
kamchiliklar haqiqatan ham yo’q 
bo’lgan-da, unda kamchiliklar mavjud 
deb tan olinish ehtimolidir. 
Nazorat riski 
Control risk 
Конрольный риск 
Nazorat riski – bu korxonaning 
mavjud va muntazam qo’llanilib 
kelinayotgan buxgalterlik hisobi tizimi 
va ichki nazorat tizimi vositalari 
alohida-alohida yoki birgalikda jiddiy 
ahamiyat-ga 
ega 
bo’lgan 
kamchiliklarni o’z vaqtida aniqlay 
olmaslik va tuzata olmaslik (yoki 
bunday 
kamchiliklar 
vujudga 
kelishining oldini olish) ehtimolining 
auditor tomonidan sub’ektiv tarzda 
aniqlangan ko’rsatkichdir.