N. Husanov, S. Shokirova, K. Shayxova

Rus va o’zbek tillari undoshlarining ba’zi farqli tomonlari: 
 
1. O’zbek tilida bo’g’iz undoshi (gortanniy soglasniy zvuk) mavjud, bunday 
tovush rus tilida yo’q. O’zbek tili undoshlarini hosil etishda og’iz va burun 
bo’shliqlarigina (polost rta i nosa) emas, balki bo’g’iz usti bo’shlig’i (nadgortannaya 
polost) ham ishtirok etadi.

---

 11
2. Rus va o’zek tillarining lab undoshlarida farqlanish quyidagicha. Rus tilida v, f 
undoshlari asli lab-tish undoshlar, o’zbek tilida esa bular – lab-lab (bilobial) undoshi, 
lekin keyingi yillarda bu o’zbek tovushlarining talaffuzida o’zgarish bo’lmoqda, bu 
hodisa talaffuzning qulayligi bilan izohlanadi. 
3. Til tovushlari (yazichnie soglasnie) ichida keskin farq til orqali undoshlarida 
mavjud: rus tilida ikkita sayoz til orqa undoshi bor bo’lib, (k, g), o’zbek tilida bunday 
undoshlar uchta (k, g, o’);
4. Rus va o’zbek tillari undoshlarining boshqa farqlarida yana biri og’zaki 
nutqi tovush ozgarishlariga turlicha uchraydi.
Ko’rinadiki, o’zbek tili undoshlarini hosil etishda tilning orqa qismidan 
samarali foydalaniladi. 
Ng, sh, ch – harfiy birikmalar 
 
Soglasniy zvuk “ng” - zadneyazichniy sonor (zvuchnost) nosovoy zvuk. 
V proiznoshenii eto nedelimoe sochetanie dvux bukv “n” i “g”, kotoroe pri 
perenose ne razdelyaetsya: 
O
‘
ng – prava 
Tong – zarya 
Tenglik – ravenstvo 
Soglasniy zvuk “ts” proiznositsya tverdo. Upotreblyaetsya v zaimstvovannix 
slovax. 
Etot zvuk otsutstvuet v uzbekskom yazike, no v inoyazichnix slovax on 
upotreblyaetsya. 
1. Mejdu dvumya glasnimi bukvami pishetsya “ts”: konstitutsiya, dotsent, 
ofitser. 
2. Posle soglasnoy bukvi, v nachale slov, v kontse slov, a takje posle pristavok
pishetsya “s”: aksioner, sentner, abzas, kvars. 
V inoyazichnix slovax sochetanie bukv “sts” pishetsya “ss” ssenariy, 
Inssenirovka. 
Soglasniy zvuk “j” peredneyazichniy, shumniy, zvonkiy, smeshanniy. 

---

 12
Eto ao‘o‘rikativniy zvuk, sochetayushchiy v sebe dva zvuka “d+j” . 
Jon - dusha
jahl - gnev 
Juda - ochen
jun - sherst 
Jadval - tablitsa 
juft – para