«scientific progress» Scientific Journal issn: 2181-1601 ///// \\\\\ Volume: 1, issue: 6

398
 
talab etilmoqda. Ushbu murakkablik texnologik jarayonlarni loyihalash mehnat 
sig’imini oshishiga olib keladi. 
2. Sanoatda hozirda raqamli dastur bilan boshqariladigan (RDB) dastgohlar keng 
qo'llanilmoqda. Ular operatsion texnologiyani ishlab chiqishni va boshqaruv dasturlarini 
tuzishni talab qiladi, bu ham texnologik jarayonlarni loyihalashtirish murakkabligining 
oshishiga olib keladi. 
3. Hozirgi vaqtda yuqori sifatli texnologik jarayonlarni loyihalashtirish zarur, 
ya'ni ushbu jarayonlar tomonidan ishlab chiqarilgan mahsulotlar Konstruktorlik 
talablariga to’la javob berishi va minimal narxga ega bo'lishi kerak, shuning uchun 
optimal texnologik jarayonlarni loyihalashtirish zarur. Korxonaning foydasi ko'p 
jihatdan bunga bog'liq. 
ADABIYOTLAR TAHLILI VA METODOLOGIYA
Hozirgi kunda ishlab chiqarish korxonalarida mashina va detallarni loyihalashda 
Kompac 3d, CATIA, Siemens NX va shu kabi dasturlardan foydalanib loyihalanmoqda. 
Bulardan uch o’lchovli grafika yaratishda va modellashtirishda Siemens NX amaliy 
dasturlar paketining boshqa uch o’lchovli amaliy dasturlar paketlariga nisbatan 
imkoniyatlari bir necha marotaba yuqori. Uch o’lchovli modelni yaratishda uni oddiy 
chizmasidan tortib, ishlab chiqarishgacha bo’lgan jarayonni bitta tizimda amalga 
oshiriladi. Qolaversa, ushbu amaliy dasturlar paketida ishlash jarayoni nafaqat uch 
o’lchovli grafika yaratish balki, uni ishlab chiqarmasdan turib, kompyuterning o’zida 
sinov tajribasini o’tkazish imkonini beradi. Bir so’z bilan aytganda NX dasuri CAD 
(computer aided-design)/CAM (computer aided- manufacturing)/CAE (computer aided-
engineering) tizimlarini o’zida mujassamlashtirgan (1-rasm). 
1-rasm. Siemens NX 12.0 dasturida CAD, CAM, CAE tizimlari. 

---

www.scientificprogress.uz 
«SCIENTIFIC PROGRESS» Scientific Journal
ISSN: 2181-1601 ///// \\\\\ Volume: 1, ISSUE: 6