X. Sanoqulov, D. Xodiyeva. M. Satbayeva mehnat va uni 0 6qitish metodikast

Mustaqil ish topshiriqlari
1. Qush turlari bo‘yicha ma’lumot to‘plang.
2. Quyida ko‘rsatilgan shakllarni mustaqil yasang.
Lola guli uchun 105 dona uchburchakli modul hamda bir dona 
ichimlik naychasi va yashil rangli qog‘oz (poya va barglar uchun) 
kerak boMadi.
Lola guli

---

l.Avval lola guli uchun
barglarni tayyorlang.
Buning uchun tomonlari
15 sm bo‘lgau kvadrat
shaklidagi yashil rangli
qog'ozni oling, uni di­
agonal bo'yicha buklang
va qayta oching.
2.Shak!ning chetki 
3.Ikkinchi 
tomoiulnnt
qismlavini o'rtaga 
burchagini o‘rt;ig;i q ivi
c/ayiring. 
ring.
6.Bargga shakl berish
uchun uni qaiamga
o‘rang va sekin oching.
S.Barglarni qayrilgan
joylarini sekinlik bilan
tekislang. Shaklni
ikkinchi tomonga
buklang. Bai£ qismi
tayyor bo'ldi.
4.Qog'ozni hamma
tomonlarini yana bir mar-
tadan qayirib chiqing.
7. Kengligi 1 sm bo* lgan
yashil rangli tasmani nay-
chani bir uchiga yelim-
lang va o ‘rang.
8. Lolagulni tayyorlashni
boshlaymiz. Qizil rangli
qog‘ozdan 3 dona mo-
dulni tayyorlab oling. 2
ta modulni uchinchi mo-
duining karmoniga joy-
lashtiring.
9. Xuddi shu usulda mo-
dullami 
у ig' ishni 
da-
vom eting. Birinchi va
ikkinchi qatorlarda 4 ta-
dan modul bo'lganida,
uchunchi qator modul-
larini biriktirishni bi>sh
lang.

---

W. 15 ta moduldan
iborat bo 'Igan uchta
qatordagi zanjirli
halqani hosil qiling.
II Ehtiyotkorlik bilan
modullarni chetlaridan
ushlab, halqani qisqa
tomonlarini tashqariga
qaratib qayiring
12. 15 tali moduldan
yana ikkita qator zanjirli
xalqa yasang.
13 Keyingi qatordan
boshlab tola giilini
barglarni yasash uchun
4 ta modul quydagicha
biriktiriladi. Hatqa
ustiga 3 ta modul, keyin
2 ta va yana I modul
biriktiring.
15.Lola gullarning
о ‘rta qismidagi
teshigiga tayyorlab
qo 'yilgan gul bandlarini
joylashtiring. Lola bandi
mahkam turishi uchun
naychaning yuqori qismi
y o ‘g ‘onlashtiriladi.
Buning uchun qog ‘oz
bo 'laklarini naychaga
o ‘rai>'clim lab
q о ‘yiladi. (Naychani
y o ‘g ‘onlashtirish uchun
yelimli massa yoki
plastillindan ham
foydaldansa bo ’ladi).
14.Lola yaproqlarini
ichkari tomonga
qayirin g. Yaproqlar
orasida 2 ta burchak
qoldirib keyingi
yaproqlarni yasashni
davom eting. Ularni
ham gaining ichkari
tomnniga qayirib
qo'ying.

---

Modullarni buklashdan oldin, rangli
qog ‘ozni kvadrat yoki to ‘g 'ri to ‘rtburchakla
shaklida kesish kerak. Agar siz kerakli
о 'Ichamdagi stiker (maxsus о 'Ichamdagi)
qog’ozlarni ishlatsangiz bunga hojatyo'q
albatta.
Eslatma: Hamma modullarni oldindai
tayyorlash shart emas. Ulami ish
jarayonida ham tayyorlasangiz bo 'ladi
.bunda shakllarni, ranglarni miqdorini
о ‘zsartirishingiz mumkin.
Mavzu: Qog‘oz va kartondan turli ko‘rgazmali 
m ateriallarni tayyorlash texnologiyasi 
REJA
1. Kartondan “Telefon” ko‘rgazmali qurolini tayyorlash texnolo­
giyasi
2. Kartondan “Olmali daraxt” ko‘rgazmali qurolini tayyorlash tex­
nologiyasi
3.Kartondan “O’yla, izla, top” ko‘rgazmali qurolini tayyorlash 
texnologiyasi
0 ‘quv m ashg‘ulotning maqsadi: Talabalarga karton va uning tur­
lari haqida ma‘lumot berish va kartondan ko‘rgazmali qurollar tay­
yorlash texnologiyasini o‘rgatish
Ta’lim usullari: “Aqliy hujum”, amaliy ish, taqdimot
Ta’lim vositalari: karton qog‘ozi, turli rangli qog‘oz, chizg‘ich, 
qaychi, qalam, flamaster, skoch, serkul, bolt.
Ko‘rgazmalar: Metodik qoMlanmalar, slaydlar. turli rasmlar, knr 
tondan yasalgan ko‘rgazmali quroldan namunalar(“Telefbn'\ “Olmuli 
daraxt”, “0 ‘yla, izla, top”)

---

Pedagogik vazifalar:
•
Talabalarning kartondan yasaladigan ko‘rgazmali qurollar haqi­
dagi bilimlarini aniqlash;
• Ish joyini to‘g‘ri tashkil qilish bo‘yicha ma’lumotlar berish;
• Karton qog‘ozi va uning turlari haqida tushunchalar berish;
• Kartondan turli ko‘rgazmali qurollarni tayyorlash va ulardan 
foydalanish haqida tasavvurlarini shakllantirish
• Kartondan “Telefon”, “Olmali daraxt”, “0 ‘yla, izla, top” ko‘rgaz- 
mali qurollarini tayyorlash texnologiyasini o‘rgatish.
Mashg‘ulotni boshlashdan oldin o'quvchilami bilimlarini aniqlash 
va fikrlarini umumlashtirish uchun “Aqliy hujum” metodi asosida 
savollar beriladi.
1. 
Kartondan ko‘rgazmali qurol tayyorlash uchun ish joyini tashkil 
qilish fanday amalga oshiriladi?
1. Nima uchun darslarda ko‘rgazmali qurollardan foydalanish 
maqsadga muvofiq ekanligi aytiladi?
2. Yana qanday ko'rgazmali qurollarni bilasiz?
3 .0 'z qo‘limiz bilan qanday ko‘rgazmali qurollarni tayyorlashimiz 
mumkin?
4. Ko‘rgazmali qurolni tayyorlash o ‘quvchilarning qaysi tomon- 
larini rivojlantiradi va takomillashtiradi?
5. Kartondan tayyorlanadigan yana qanday ko'rgazmali qurollarni
bilasiz?
6. Ko‘rgazmali qurol turlari va ulardan foydalanish yoMlari?
7. Kartondan ko‘rgazmali qurol tayyorlash uchun ish joyini tashkil 
qilish qanday amalga oshiriladi?
8. Karton qog‘ozi deb qanday qog‘ozga aytiladi?
9. Kartonning xususiyatlari qanday?
10. Kartonning qanday turlari mavjud?
Ko‘rgazmali qurollardan boshlang‘ich sinflaming barcha fanlarida 
qo’llaniladi. Ko‘rgazmali qurollar darslarni samarali tashkil etishga va 
o‘ quvchilarni egallanayotgan bilimlarni mustahkam egallashgayordam 
berdi. Ko‘rgazmali qurollarni tayyorlashni o'quvchilarning o ‘zlari 
ham bajarish mumkin. Bu egallagan bilimlarni mustahkamlashga yor- 
dam beradi.

---

“Telefon” ko‘rgazmali qurolini yasash texnologiyasi
1. 30x44 sm o‘lchamdagi karton qog‘ozi olinadi.
2. Karton qog‘ozini usti oq yoki boshqa rangli qog‘oz bilan muqo- 
valanadi.
3. Boshqa rangdagi karton olinib, 30x10 sm o‘lchamdagi telefon 
trubkasi shaklida qirqib olinadi.
4. Tayyor asos kartonning yo‘qori qismiga telefon trubkasi shak­
lidagi karton yelimlanadi va buklab qo‘yiladi.
■' 
_______..
5. Asos kartonning o‘rtasi aniqlanadi va qalam yordamida belgilab 
qo‘yiladi.
6. Yana boshqa karton olininb, unga sirkul yordamida chiziladi va 
qirqib olinadi.
7. Doira teng 8 ta boMakka bo‘lib chizib olinadi.
8. Har bir bo‘lak o‘rtasiga kichik doirachalar chizib va qirqib oli­
nadi. Har bir doira orasidagi masofa bir xil bo‘lishi kerak.

---