Navoiy shahar 12-davlat ixtisoslashtirilgan umumta`lim maktabi

               

 

        

 

---

       9-sinf     adabiyot    fanidan     DTS    talablari 

BILIMLAR:

Xalq dostonlari va ularning turlari, she`riy roman, memuar asar, 

badiiy asarda milliy  ruh ifodasi, ruhiy tahlil, adabiyotdagi komil inson 

tasvirining o`ziga xosligi, tashxis,musamman,lirik qahramon obrazi, tragik 

obrazlar va hayot  haqiqati , so`z san`atining obrazligini, o`rganilgan adabiy 

asarlar mazmunini,o`rganilgan ijodkorning hayoti va ijodiga oid asosiy fakt va 

hodisalarni, tarixiy-adabiy jarayonga xos bo`lgan asosiy qonuniyatlarni, 

mustaqillik davri adabiyotining  xususiyatlari kabi nazariy ma’lumotlarni bilish; 

KO`NIKMALAR:

Badiiy asar mazmunini tirli shakllarda (qisqartirib,shaxsini 

o`zgartirib, asliga yaqin holda…) qayta hikoyalay olish; adabiyot tarixi va 

adabiyot nazariyasi ma’lumotlariga (mavzusi, muammosi, ma`naviy yo`nalishi, 

obrazlar tizimi, kompozitsion xususiyatlari, tilning tasviriy vositalari,badiiy 

detalga)tayangan holda badiiy asarni tahlil qilish va izohlay bilish; badiiy   asar 

turi va janrini aniqlay olish;adabiy asarlar va qahramonlarni qiyoslay olish; 

o`rganilgan asar yoki undan olingan parchani ifodali o`qish;o`qilgan  asar 

yuzasidan taqriz  yoza olish;badiiy asardagi go`zal g`oyaning munosib shaklda 

ifodalanganini his etish va undan zavqlana olish;badiiy asar bilan yaqinlik tufayli 

hosil bo`ladigan tuyg`ularni his etish va uni so`z bilan ifodalay olish;mumtoz 

adabiyot, yangi davr adabiyoti, mustaqillik davri adabiyotining asosiy 

tamoyillarini anglay bilish. 

MALAKALAR:

Ayrim asarlarning real hayotiy asoslarini, ayrim 

qahramonlarning prototiplarini  o`zaro qiyoslash, o`z xulosalarini erkin 

tushuntirish; ijodkorning ikki  yoki undan ortiq asarlarini qiyoslash;o`zaro yaqin 

mavzularda ijod qilgan adiblarning  ijodlarini qiyosiy tahlil qilish ;har qanday 

janrdagi  badiiy asarni yaxlit adabiy-estetik hodisa sifatida tasavvur etish, uning  

qismlari  orasidagi bog`lanishlarni idrok etish, adabiy janrlarning o`xshash va 

farqli jihatlarini izohlash; matndagi hodisalar, qahramonlar xarakteri va xatti –

harakatlari orasidagi o`zaro aloqadorlikni izohlash; adabiy-nazariy tushunchalar 

mohiyatini  tushunish va o`zlashtirayotgan badiiy asar tahlilida ulardan 

foydalanish;yozuvchining uslubiy o`ziga xosligini  anglab yetish; adabiy, adabiy-

ijodiy va erkin mavzularda taqriz, annotatsiya, bayon va insholar yozish; turli 

lug`atlardan foydalanish; 

     Notanish badiiy matnni ovoz chiqarib,125-135 so`z tezligida o`qish; notanish 

matnni ovoz chiqarmay,200-210so`z tezligida o`qish; dasturda tavsiya etilgan 10-

11badiiy matnni  yod olish. 

 

---