Islom tarixi va falsafasi



Download 455,82 Kb.
Pdf ko'rish
bet12/23
Sana22.06.2021
Hajmi455,82 Kb.
#73850
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   23
Bog'liq
ijtimoiy psixologiyada guruh va sinf psixologiyasi

 

 


 

 

18 



Kichik guruhlar 

Kichik  gurux  muammosi  ijtimoiy  ‘sixologiyada  eng  yaxshi  ishlangan  va  ku’lab 

ilmiy  tadkikotlar  utkazilgan  obhektlardandir.  Bu  anhana  Amerikada  asrimiz 

boshida  utkazilgan  ku’lab  eks’erimental  tadkikotlarni  boshlagan  bulib,  ularda 

olimlar  oldiga  kuyilgan  asosiy  muammo  shu  ediki,  individ  yakka  xolda  yaxshi 

ishlaydimi  yoki  guruxda  yaxshirok  samara  beradimi,  boshka  odamlarning  yonida 

bulish uning faoliyatiga kanday tahsir kursatadi. SHuni tahkidlash lozimki, bunday 

sharoitlarda individlarning uzaro xamkorligi (interaktsiya) emas balki ularning bir 

vaktda bir yerda bir vaktda birga bulganligi faktning (koaktsiya) tahsiri urganiladi. 

Olingan  mahlumotlar  shuni  kursatadiki,  boshkalar  bilan  xamkorlikda  bulgan 

individ  faoliyatining  tezligi  oshadi,  lekin  xarakatlar  sifati  ancha  ‘asayishi 

aniklanadi.Bunday  mahlumotlar  Amerikalik  N.Gri’lett,  nemis  olimi  V.Myode  va 

boshkalarning  tadkikotlarida  xam  kayd  etildi.  Bu  ‘sixologik  xodisa  ijtimoiy 

‘sixologiyada  ijtimoiy  fatsilitatsiya  nomini  oldi.Uning  moxiyati  shundan  iborat 

ediki, individning faoliyat maxsullariga uning yonida bulgan boshka individlarning 

bevosita  tahsiri  bulib,  bu  tahsir  avvalo  sensor  kuchayishlar  xamda  ish 

xarakatlarning, fikrlarning tezligida namoyon buladi.Lekin ayrim eks’erimentlarda 

teskari effekt xam kuzatildi.Bu narsa fanda  ingibitsiya nomini oldi. Lekin olingan  

faktlarning  kandayligidan  kathiy  nazar,  olimlar  uchun  kichik  guruxlar  asosiy 

tadkikot mavzuiga aylanib koldi va ular natijasida kator konuniyatlar ochildi. 

Birinchidan, kichik guruxlarning xajmi, uni tashkil etuvchi  shaxslar soni xususida 

shunday  fikrga  kelindiki,kichik  guruxda  «diada»  ikki  kishidan  tortib,  to  maktab 

sharoitida  30-40  kishigacha  deb  kabul  kilindi.  Ikki  kishilik  gurux  deyilganda, 

avvalo  oila-yangi  shakllangan  oila  ku’rok  nazarda  tutiladi.  Lekin  samarali  uzaro 

tahsir  nazarda  tutilganda  7-2  kishi  nazarda  tutiladi.  Bunday  gurux  ijtimoiy 

‘sixologik tadkikotlar uchun xam, sotsial ‘sixologik treninglar utkazish uchun xam 

kulay xisoblanadi. 

    Ikkinchidan,  guruxlar  ulchami  kanchalik  katta  bulsa,  uning  aloxida  olingan 

shaxslar uchun kadrsizlanib borish xavfi kuchayadi, yahni shaxsning ku’chilikdan 

iborat guruxdan uzini tortish va uning normalarini buzishga moyilligi oshib boradi. 

      Uchinchidan,  guruxning  xajmi  kichiklashib  borgan  sari  shaxslraro  uzaro 

munosabatlar  taranglashib  boradi.  CHunki  shaxslarning  bir  birlari  oldida 

mahsuliyatlarining  oshishi  va  yakindan  bilishlari  ularning  urtasidagi  alokalarda 

doimo  aniklik  bulishini  talab  kiladi.  Munosabatlardagi  xar  kanday  disbalanslar 

ochik xoldagi ziddiyatlarni keltirib chikaradi. 

      Turtinchidan,  agar  gurux  ahzolaraning  soni  tok  bulsa,ular  urtasidagi  uzaro 

munosabatlar  juft  bulgan  xoldagidan  ancha  yaxshi  buladi.  SHundan  bulsa  kerak, 

boshkaruv  ‘sixologyasida  odamlarni  biror  nimaga  saylashda  va  umuman  rasmiy 

tanlovlarda guruxdagi odamlar soni tok kilib olinadi. 

       Beshinchidan,  shaxsning  gurux  tazyikiga  berilish  va  buysunishi  xam  gurux 

ahzolarining  soniga  boglik.  Gurux  soni  4-5  kishi  bulgunga  kadar  uning  tahsiri 

kuchayib  boradi,  lekin  undan  ortib  ketgach,  tahsirchanlik  kamayib  boradi. 

Masalan: kuchada sodir bulgan baxtsiz xodisaning guvoxlari soni ortib borgan sari, 

jabrlanganga  yordam  berishga  intilish,  mahsuliyat  xissi  ‘asayib  boradi.  Bu 

konuniyatlarni bilish, tabiy guruxlarni boshkarish ishini ancha yengillashtiradi. 



 

 

19 




Download 455,82 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   23




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish