‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

klapan loyihalanishi zarur. Silindrik teshikdan chiqaradigan bug‘ni to‘sib
turadigan klapan qanday bo‘lishi lozim va u nima orqali rostlanadi?
Klapan sfera yoki konussimon ko‘rinishda bo‘lishi mumkin. Konussimon
klapanga qaraganda sferasimon klapan orqali bug‘ning oqib o ‘tishida
deyarli to‘sqinlikka uchramaydi.
Klapan sharik (sfera)dan yasalsa, u nima bilan rostlanadi? Bunday
vaziyatda yagona yechim prujina boTishi mumkin. Prujinani rostlaydigan
narsa - vint yoki rezbali detal tanlanadi. Klapan, prujina, rostlagich

---

detalni o ‘zida mujassamlaydigan ko‘ipus loyihalanishi darkor. Undan
tashqariga chiqib ketadigan bug1 uchun teshiklar ko‘zda tutilishi lozim.
Ihtiro qilinayotgan moslama (buyum), aytaylik klapan deb nomlansa,
uni biriktirish uchun quvurda rezbali teshikli shtutser katta quvurda
payvandlanishi lozim. Shtutserga klapanni biriktirishdan oldin unga kran
(ventil) ulangan bo‘lishi kerak.
Moslama klapanni o ‘matish va ta’mirlassh paytida qulay bo‘lishi
uchun klapan-sharik, prujina-rostlagichni korpusga qopqoq sifatida loyi­
halash va uni kerakli ish rejimiga rezbasi orqali burab rostlash uchun
unga gayka kaliti uchun old qirrali prizma ko'zda tutilishi lozim.
Korpusni silindrik qilib olgan ma’qul bo'ladi. Uning bir tomoni
tarmoqqa rezba yordamida ulansa, ikkinchi tomonida prujinani rostlay-
digan detal (bu yerda ko‘proq qopqoq) o ‘matilishi lozim. К оф ш ichiga
klapan, prujina joylashadigan bo‘shliq (kamera) o ‘yilgan bo‘lishi kerak
hamda o ‘rtiqcha bug‘ning tashqariga chiqishini ta’minlaydigan teshiklar
ochilishi darkor.
M o‘ljaldagi sharikva prujinani sotib olish mumkin. Endi moslamaning
umumiy ko‘rinishi texnik rasmda chizib ko‘riladi (15.51-shakl). Korpus