‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

l = \ , 6 d
va 
l = 2 , 5 d
qilib tayyorlanadi. 
Shpilkaning uzunligi / (shpilka uzunligi /; kirmaydi) shpilkaga kiydirilib, 
mustahkamlanadigan detaining qalinligi 
H l
ga bog‘liq bo‘ladi, ya’ni 
l = H j + l , 3 d
ga teng qilib olinadi.
S h pilka uyasi.
Shpilka burab kiritiladigan rezbali teshik shpilka uyasi 
deyiladi (6.36-shakl, 
d).
Uya aw al parma bilan rezba diametrining ichki 
diametriga, ya’ni 
d , =0 , S 5 d
ga teng qilib uya o‘yiladi. Uyaning tubidagi 
konus parma uchidagi konus izi bo‘lib, u 120° ga teng. Keyin bu uyaga

---

metchik yordamida rezba o‘yiladi. Shpilka 
uyasining chuqurligi uya ishlanadigan de­
taining materialiga bog‘liq. Po‘lat, bronza 
qattiq qotishmalar uchun uya chuqurligi 
1,5
d -
1,75c/, cho‘yandan va boshqa yum­
shoq qotishmalardan ishlangan detellarda 
chuqurligi 1,75c/- 
3 d
qilib o ‘yiladi.
Gayka.
Bolt yoki shpilka burab kiri- 
tiladigan rezbali teshikli detal 
gayka
de­
yiladi. Gaykaning olti qirrali, kvadrat 
hamda gayka-barashka kabi turlari bor 
(6.37-shakl).
Oltiqirrali gaykalar eng ko‘p tarqalgan 
bo‘lib, o ‘zining konstruksiyasi bo‘yicha 
oddiy (GOST 5915-70, GOST 5927-70, 
GOST 15526-70), o‘yiqli va tojsimon 
(GOST 5918-73, GOST 5932-73), normal, 
past (ensiz) (GOST 15525-70), bir yoki 
ikki faskali, faskasiz qilib tayyorlanadi. Gaykaning konstruksiyasi va 
oichamlari standart bilan belgilangan. Lekin uni berilgan rezba diametri 
d
ga nisbatan keltirilgan taxminiy oichamlarda ham chizish mumkin 
(6.38-shakl).
Gaykalar dag‘al