‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Chizmalarni o'qish. 
Tayyor chizmaga qarab, huddi ta’rifi yozilgan- 
dek, detal haqida batafsil m a’lumot olishga harakat qilinadi. Detaining 
chizmasini sinchiklab ko‘rgan sari u haqida yana ham to‘laroq tasaw ur 
hosil qilinadi. Chizmani o ‘qish jarayoni chizmachilikni yaxshi o‘rga- 
nishga yordam beradi. Fazoviy tasaw um i yaxshi o ‘stirishga va chizma- 
lardagi barcha shartliliklami to‘laroq o‘zlashtirishga imkoniyat yaratadi 
va o‘quvchi tomonidan chizmani tez o ‘qiy olish qobiliyatini o‘stiradi.
Umuman, chizmalarni o‘qish - chizmada tasvirlangan detaining shak- 
lini to‘la tasaw ur qilishga va uning konstruktiv xususiyatlarini aniqlash­
ga, chizmaga qo‘yilgan hamma o‘lchamlami o‘qishga, ular detaining 
qaysi qismiga oidligini aniqlashga o‘rganishdir. Bulardan tashqari, chiz­
mani o‘qish natijasida detaining nomi, u qanday materialdan tayyorlan- 
ganligini va chizmaning masshtabini aniqlab olishga yordam beradi. 
Chizmani o ‘qishda eng qiyin tomoni tasvirlangan detaining umumiy 
shaklini tasaw ur qilishdir. Buning uchun mumkin qadar ko‘proq chiz- 
malami tahlil qilishga o‘rganish zarur.
Ko‘pincha detallar ikkita ko‘rinishda chiziladi. Bunday chizmalarni 
o ‘qish chizmada tasvirlangan detaining yaqqol tasvirini chizish yoki 
uning uchinchi ko‘rinishini yasash yo‘li bilan amalga oshiriladi.
4.14- 
shaklda detaining berilgan ikkita ko‘rinishiga asoslanib uchinchi 
ko‘rinishini aniqlash uning bosh va ustdan ko‘rinishlari orqali berilgan. 
Detaining chapdan ko‘rinishini aniqlash joyiz b o isa, darhol detal qan­
day geometrik jismlardan tuzilganligi tahlil qilinadi. Detal asosi to‘g ‘ri 
to‘rtburchakli prizma, uning ustida silindr, kesik konus bilan yakunlan- 
gan, markaziy o‘q bo‘yicha silindrik teshik qo‘yilgan. Umumiy tayyor- 
garlikdan keyin detaining uchinchi, ya’ni chapdan ko‘rinishini aniqlash­
ga o ‘tiladi. 4.14-shaklda bu jarayon bosqichlarda to iiq ko‘rsatilgan 
b o iib , har qaysi bosqich yo‘g ‘on chiziqlarda chizilgan.