Ўзбекистон Республикаси Олий ва Ўрта махсус таълим вазирлиги Мирзо Улуғбек номли Ўзбекистон Миллий

Таянч нуқталар хусусиятларини ўзгартириш
. Таянч нуқталар биртекис 
(гладкие) ва бурчакли (угловые) силжийдиган бўлади. Биринчи ҳолда бир 
сегментнинг иккинчисига ўтиши аста-секинлик билан бир меѐрда содир бўлади. 
Иккинчи ҳолатда эса бундай ўтишларда аниқ бурчак ҳосил бўлади. Биртекис 
(гладкий) ўтишларда таянч нуқталар симметрик бўлиши мумкин, (агарда иккала 
бошқарувчи чизиқ бирдай узунликка эга бўлиб қолса). Перо ускуналар гурухида 
жойлашган таянч нуқтани ўзгартириш (Преобразовать опорную точку) ускунаси 
ѐрдамида ҳам таянч нуқталар хусусиятларини ўзгартириб бўлади. Бунда 
контурнинг таянч нуқтасига курсорни олиб келиб «Сичқонча» чап тугмачасини 
боссак, таняч нуқтасини бурчакли нуқтага олиб келади, тугмачани босиш билан 
биргаликда силжиш технологиясини қўлласак, симметрик нуқта ҳосил бўлади (35-
расм). 
Таянч нуқталар яратиш
. Агар контур эгрилиги (кривизна) етарли бўлмаса, 
у ҳолда қўшимча таянч нуқталар киритиш лозим бўлади. Бунинг учун Қўшимча 
таянч нуқта киритинг (добавить опорную точку) ускунаси хизматидан 
фойдаланамиз. Ҳосил бўлган таянч нуқталарини силжитиш ва керак бўлса, 
бошқарув чизиқлари ѐрдамида сегмент эгрилигини ўзгартириш ҳам мумкин. 
Таянч нуқталарини олиб ташлаш
. Контур ортиқча таянч нуқталарига эга 
бўлса (айниқса, 
Қалам
ва 
Кисть
ускуналари билан иш юритганда содир 
бўладиган), уларни олиб ташлаш лозим. Бунинг учун Олиб ташла (удалить 
опорную точку) ускунаси хизматидан фойдаланилади. Бунда контур силлиқланиб 
қолади, чунки олиб ташланадиган таянч нуқтасига қўшни икки таянч нуқтаси янги 
сегмент асосида силлиқланиш имкониятига эга. 

---

48 
 
Ёпиқ контурларни қайта ишлаш технологияси 
 
Вектор графикасида ѐпиқ контурлар алоҳида ақамиятга молик бўлиб, ўзига 
ҳос бўлган хусусиятларга эгадир. Ёпиқ контурларни яратиш технологияси асосан 
Айлана ва Эллипс ускуналари ѐрдамида амалга оширилади. Қисман ажратиш 
ускунаси ѐрдамила таянч нуқталарини силжитиб ѐпиқ контурни бошқариш мумкин 
(36-расм). 

---

49 
Ихтиѐрий формадаги ѐпиқ контурни ҳосил қилиш учун