М. Г. Давлетш ин, Ш. Д устм ухам едова, М. М авлонов, С. Т уйчиева, М. Д ж ум абаева


хусусиятини т у л у к 1 Ш керак. Тафаккурнинг  тезлиги



Download 5,06 Mb.
Pdf ko'rish
bet68/93
Sana02.07.2022
Hajmi5,06 Mb.
#730775
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   93
Bog'liq
Ёш ва педогогик психология

хусусиятини
т у л у к
1
Ш керак. Тафаккурнинг 
тезлиги 
куйилган саволга т у л и к
жавоб 
ол.чнган 
вь'-т .клан белгиланади. Айрим киз 
аа йигитлар аклий 
ривожланишдан 
оркада
булиб, укув материалларини узлаштиришга улгурмайдилар ёки кийналадилар, 
улар
теварак-атрофдаги 
вокеликни 
билиб 
олиш 
м аксадида 
умумлаш тирувчи 
туш унчалардан фойдалаииш ни 
билмайдилар, чунки 
бу тушунчалар, 
хулосалар,
фикрлар, хедиса ва фактларни 
ёдлаб оладилар. 
Болаларни аклий 
жихатдаи
ривожлантириш 
учун 
укиш фаолнятларида фаоллаштириш ва уларнинг билимларини 
онгли равишда устириб бориш 
керак. Таълим да онглилик укувчининг юкори 
даражасидаги 
фаоллиги 
билан таъминланади. Билимларини фаол ф аолият курсатиб 
узлаштирганда, 
укувчилар 
бу 
билимларни 
яхши тушунибгина колмай, уларнн амалий
79


фаолиятда куллашга хам 
)?рганадилар. 
У кувчиларга 
ижтимоий 
масалалар, 
икгисодий хамда ижтимоий фактлар ва ходисаларни мустакил равишда илмин 
тахлил килиш ва у л ар га бахо бериш усуллари н и м ахсус ургатиш м ухим ва 
зарурднр. Бу ^ринда укувчиларнинг мустакил фикрлашларини фаоллаштиришга, 
тугри
рахбарлик килган холда ривожлантириш лозим. 
У спиринларнинг аклий 
жихатдан 
ривожланнш ида 
назарий 
тафаккурнинг 
роли 
каттадир.У спирин 
адабий асарларни укиш ва туш унтириш оркали мустакил фикрлаш, мулохаза 
юритиш ва мунозараларга киришиш га ургаиа боради. Унда аста-секин табиат ва 
жамият 
хакида 
узининг 
нуктаи 
иазари, эътикоди, 
караши 
шаклланади. 
Маълумки, 
шахснинг 
ана 
шу фазилатлари 
унинг 
фикрлаши, 
мустакил 
уйлаши, 
т$три 
хукм 
ва хулосалар чикариши, 
катъяй 
карорга кела олиши 
натижасидир.
Успиринларнинг адабий асарни бахолаши, у хакда шахсий фикрларни билдири- 
ши, муаммо юзасидан бахслашуви 
инсоний 
хислатларнинг 
муайян 
даражада 
иштирок этиши танкидий тафаккурнинг айнан узгикасидир, Турмушда учрайдиган 
ноурин 
танкидийлик 
эса 
успириннинг 
бадиий 
диди 
ва 
хаётий тажрибаси 
заифлигидир. Укитувчининг асосий вазифаси Укувчилар
тафаккуридаги танкидийликни хакконийлик даражасига кутаришдан, уларга 
вокеликка одилона, 
окилона, 
танкидий 
нукгаи-назардан карашни Ургатишдан 
иборат, Успиринларда моддий дунё тугрисида шахсий фикрлар, мулохазалар, нлмий 
дунёкараш таркиб тоиганидан кейингина тафаккурнинг 
танкидийлик хусусияти 
ривожлана бошлайди. Танкидий тафаккурнинг ривож-ланиши укув материатларини 
пухта 
узлаштиришта, 
таълим 
жараёнида ташаббускорликка, 
вокеликии 
исботлаш ва асослаш куникмалари
таркиб топишига имкон яратади. Хрдисалор тугрисида хукм ва хулоса 
чикариш, 
тасдиклаш 
ёки 
инкор 
килиш 
кобилиятини ривожлантиради. 
Успириннинг кобш ш яти ва иетеъдоди таълим жараёнида, мехнат 
фаолиятида 
ривожланади. 
Кобилиятнинг усиши 
билимлар, куникмалар, малакаларнинг 
сифатнга боглик булиб, шахснинг камол топиш 
жараёнига 
кушилиб 
кегади. 
Демак, мактабда утиладиган, дарслзр, лаборатория ишлари, амалий машгулот-лар, 
реферат, конспект ёзиш каби фаолият турлари успиринлар узлаштириш учун зарур 
материалларни мустакил холда тушунишга олиб келади.
Буларнинг 
барчаси 
илмий-назарий 
тафаккурнинг шаклланишига, теварак 
атрофдаги вокеликнииг умумий конуниятларини усишига, аклий 
имкониятла- 
рининг вужудга 
келишига, табиат ва жамият ривожланишининг 
конунларини 
англашига мухим шарт-шароит яратади. Ю коридагилардан 
куриниб турибди-ки, 
усмирлик ёшида укувчилар 
аклий 
фаолиятининг 
смиллари 
ва 
усул-лари 
билан куролланган буладилар.
Ш унга кура х,ар ким кобилиятига яраш а касб-\унар танласа, бу сохада 
м уваф ф акиятли м ехн ат килса, иж тим оий турм уш тараккиётига мухим хисса 
кушган булади. У спиринлар у ёки бу касбни уз ихтиёрлари билан онгли равишда 
танлашлари учун улар мустакиллик, дадиллик, катъийлик, узини тута билиш, 
чидамлилик, сабр-токат каби иродавий хислатларга эга булишлари керак. Мехнат 
килишда мукаддас бурчни бажариш истаги, максадиинг аниклиги. хунар урганишга
80


иштиёкмандлик мазкур фазилатларнинг шаклланишига ижобий таъсир курсатади.
Успиринлар аклий ривожланишда тасаввурнинг ахамияти жуда катга, чунки 
инсон бирон бир ишни килишга киришар экан, албатта унинг натижасини тасаввур 
эта олиши керак. Тасаввурсиз хеч кандай ишни тугри режалаштириш мумкин эмас. 
Успиринда тасаввур кила олиш лаёкати яхши ривожланган булсагина, у 
уз
хаётидаги идеални тасаввур эта олади, шунга кура узок ва якин режаларини тузади.
Хозирги 
йигит 
ва 
кизларни 
30-40 
йил 
аввалги 
тенгкурлари 
билан 
солиштирганда, уларнинг умумий савиялари пакадар усганлигини 

Download 5,06 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   93




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish