Rasulova-ezoza-s-ps-mus-ish pdf

 

G.Andreyeva fikricha, kognitivizm ijtimoiy ong psixologiyasi 
kabi insonning ijtimoiy hodisalarni anglash muammosini 
tadqiq etuvchi yo’nalishning kelib chiqishiga turtki bo’ldi.

---

5. Sotsial psixologiyada interaksionizm

Interaksionizm kelib chiqishi bo’yicha – sotsiologik nazariya 
bo’lib, Gerbart Midning simvolik (belgili) interaksionizmiga 
asoslangan. G.Mid insonlarning ijtimoiy faoliyat va muloqot 
jarayonidagi o’zaro hamkorligini tadqiq etgan. 
Asosiy g’oya 
– 
shaxs doimo ijtimoiy va u jamiyatdan tashqarida shakllanishi 
mumkin emas. Shaxsning rivojlanishi belgilar tizimini 
o’zlashtirish orqali qaraladi. Bu bilan inson va hayvonot dunyosi 
orasidagi farq qiyoslanadi. Kommunikatsiya deganda esa 
simvollar almashinuvi nazarda tutilib, ushbu jarayonda yagona 
mohiyat va fikrga kelinadi. Bosh belgi tizimi 
til
hisoblanadi. 

---


Simvolik (belgili) kommunikatsiya 
– bu inson 
psixikasining ibtidosi hisoblanadi. Mazkur 
yo’nalish bo’yicha G.Xaymen, R.Mertonning 
referent guruh muammosi o’rganilgan. Unda 
shaxs rivojlanishi strukturasi va dinamikasi, 
T.Sarbinning rollar nazariyasi, sotsial o’zaro 
hamkorlikning mikrojarayonlari, sotsial faoliyat 
muhiti o’rganilgan.

---


Shaxs bir tomondan, avtonom tizim tarzida mustaqil impulsiv 
xulq-atvor sifatida namoyon bo’lsa, ikkinchi tomondan esa, tobe 
sotsial tizim bo’lib, atrofdagilar kutgan xulq-atvorda namoyon 
bo’ladi. Shaxsdagi faollik ibtidosi nafaqat shaxsni, balki 
jamiyatni ham o’zgartirishga qodirdir.

Yo’qorida aytib o’tilgan nazariya va oqimlar hozirgi kunda ham 
ijtimoiy psixologiyaning rivojlanishiga o`z hissalarini qo’shib 
kelmoqdalar. Rus ijtimoiy psixologiyasi va sobiq Ittifoq tizimida 
bo`lgan mamlakatlardagi ijtimoiy psixologik qarashlar 
rivojlanishida ham chet el, xususan amerikalik olimlarning 
ulushlari kattadir. 

---