Sharobiddin tojiboyev, nasibaxon naraliyeva

36

---

lomoni biroz ingichkalashgan bilatcrial 
sim m e tr ik
tarzda tuzilgan. 
Shunga qaram ay monad luzilmaga ega b o ig a n organizmlar orasida 
assimetrik, spiral, orqa qismi cho'ziq kabi ko'rinishlarda ham 
boMadi. Hujayrani shakli uning po'stini harakteriga bug‘liq va u 
plozmolemma, pellikula, periplast, teka, organik yoki tuzlaridan 
tashkil topgan tangacha, uycha kabi b o ‘lishi mumkin
A
Л
% V
Щ.
' ■ £ .
V 
Ш*>:
fb
V / 4 ■■■';»
N
f c : - :
rv*v?
к
4
'
10
;
J / ^
i <• 4 *
к
> -
n
Suvo'tlar tallomining Morfologik tabaqalashuvini tiplari
l - M o n a d i t W a m y d o m o o a s I ; 2 - A m e b o U J { R t m o c h t o m ) ; 3 ^ e m i m o m d j H ' , ' < J r u r u 5 } s 4- 
K o » o i d | P e d i s « r u m j ; & - S * r t s « K ! t d i C h l Q i O M r c m i 3 h € - l p i n ' t ® ' > SU!othrl*|:7-Turti 
y o * g 'o n iiM * » i t p i i m o n f f r it ic M e t la i; 8 - S o » u t o 'q i m jj f u r c e l f a m S : 9- 
T o ' q i m i ) ( L » m m » r i j | ; 10-Srfar»f{Cai>iefpaS; ll-Sifonofel*dial!CIsdophofa}.
37

---

M onad tuzilishli suvo‘tlarga hujayradagi osmotik bo>imni 
nazorat ctuvchi qisqaruvchi vaquola, shilimshiq tana, otiluvchi 
tuzilmani bo'lishi xarakterli xisoblanadi. Hujayradagi bita yadro uni 
o ‘rtasida joylashadi. Turlicha shakl va rangdagi xloroplastlari 
hujayrani o ‘rtasida yoki uni chekkasida boMadi. Ranglilari bilan bir 
katorda xlorofillsizlari (apoplastid) xam uchraydi.
M onad tuzilmalilar orasida tana o'lcham laring kattalashtirishga 
intilishi bilan yuzaga kelgan, shakli va tuzilishlariga k o 'ra har-xil 
koloniyalar ham anchagina. B o'lingan hujayralar tarqalib ketmaydi. 
Bunday holat 
Ceratium, 
Conianlax
hujayralarida kuzatiladi. 
Hujayralarni o 'zaro protoplazm atik iplar yordam ida tutashishi ham 
ro 'y beradi. 
Cyclonexis
hujayrasida halqasimon, 
Gonium
h ujay­
rasida yassi, 
Monadodendron
hujayrasida daraxtsimon shoxlangan, 
M ycochrisis
hujayrasida soyabonsim on, 
Euspherella
hujayrasida 
ichi b o 'sh yum aloq ko'rinishlardagi koloniyalar hosil bo'ladi. 
Yashil 
monad 
organizm larga 
m a’lum 
belgilangan 
sondagi 
hujayralardan tashkil topgan hujayrasini vegetativ ravishda ko'paya 
olm aydigan 
senobiylar 
hosil qilish xarakterlidir. senobiydagi 
hujayralar kattalashishi hisobiga o'sadi. N oqulay sharoit yuzaga 
kelganda m onad organizm lar xivchinlarini yo'qotadi, harakatdan 
to'htaydi va shilimshiq bilan qoplanadi. B o'linishini to'xtatm ay 
hujayra o 'z ig a xos tashqi ko'rinishini yo'qotadi. S uvo'tning bunday 
holatiga 
palm elloid 
holat deyiladi, qulay sharoitlar yaratilishi bilan 
shilim shig'ini yo'qotib, xivchin hosil qilib avvalgi holatini tiklaydi.