Sharobiddin tojiboyev, nasibaxon naraliyeva

Tetraspora 
qopsimon, 
ba-zan malum bir shaklga 
ega b o ‘lmagan, shilim shiqni, 
bevosita k o ‘rsa b o ‘ladigan, 
substratga birikkan koloniya 
k o ‘rinishiga ega. Hujayralari 
k o ‘p 
hollarda 
2-4 
tadan 
jam langan. H ar bir hujayrada 
bitta kosasim on pirenoidli 
xloroplast, qisqaruvchi va­
kuola va ikkita psevdotsiliy 
bor. 
K oloniyadagi har bir hujayra ikkita xivchini b o ‘lgan 
zoosporaga 
aylanishi 
mumkin. 
Zoosporalari 
shilim shiqdan
Ш Ш Л
4
Tetraspora
342

---

chiqqanidan keyin malum vaqt suvda suzib keyin unib yangi 
koloniyani hosil qiladi. Izogam tarzda ro ‘y beradigan jinsiy jarayon 
malum.
H em atococcus
H em atococcus ikki xivchinli hujayra k o ‘rinishida b o iib ichki 
devori kuchli shilimshiqlangan. Protoplasti uni p o ‘stning tashqi 
qavati bilan bogTaydigansitoplazma o ‘simtasini hosil qiladi. 
Xloroplast kosasimon ko‘rinishda ikkita yoki bir necha pirenoidli. 
K o‘zcha va qisqaruvchi vakuola bor. Hematococcussista hosil qilib 
oson palm elloid holatga o ‘tadi.sistalari antoksantin pigmenti 
hisobiga qizil rangda bo'ladi. Antoksantin oziq b o ‘yog‘i boTgan- 
ligidan katta ahamiyatga ega. Hematococcussistalari suv havzala- 
ridagi qurg‘oqchilikka yaxshi chidaydi, shamol bilan tarqalganda 
qulay sharoitga tushganida unib zoosporalami hosil qiladi. 
Zoosporalari dastlab qizil rangda bo‘ladi, keyin antoksantin 
y o ‘qoladi, biroq qizil rang hujayraning o ‘rtasida qoladi. Hematococ­
cus maxsus qurilm alarda ko ‘paytirilganda sof yashilga aylanadi.
D u naliella tashqi k o ‘rinishidan Chlamydomonas hujayrasiga 
o ‘x-shashdi, biroq uning qisqaruvchi vakuolasi va qalin po‘sti y o ‘q. 
Dunaliella sho‘r suvlarda tarqalgan. Bunday sharoitda yashab 
qolishi 
uchun 
fotosintez jarayonida 
glitserin 
hosil 
qiladi.
343

---

Tarkibidagi 
v-karotinni 
k o ‘p 
m iqdorda boTishi ham .yordam 
beradi. 
Dunaliella 
vegetativ 
(hujayrasini teng ikkiga boTinishi 
bilan) va jinsiy (xologamiya) 
usullarda 
k o ‘payadi. 
Noqulay 
sharoitda yuzaga kelganida qalin 
p o ‘stlisistalar hosil qiladi.
Dunaliella 
sanoat 
usulida 
glitserin 
va v-karotin 
olishda 
foydalaniladi.