Ўсимликлар морфологияси ва

тик жиҳатдан бирлигидан келиб чиққанлигидан далолат
беради ва тирик организмларнинг энг муҳим тузилиш ху-
сусиятига, хужайра тузилишининг бирлигига асосланади.
Шунинг учун ҳам Ф. Энгельс ҳужайра назариясига юксак
баҳо берди ва уни табиат соҳасида XIX аерда кдлинган
учта йирик кашфиётлар жумласига киритди.
Электрон микроскопнинг кашф этилиши ҳужайра
ҳақидаги назариянинг янада ривожланишига сабаб бўлди.
Хужайра назарияси — тирикликнинг энг кичик таксо-
номик бирлиги хужайра эканлигини, унинг мустакдл
яшашга қобилиятлилиги ва унинг кўпайиши натижасида
кўпҳужайрали организмларнинг пайдо бўлиши ва тако-
миллашиши мумкинлигини исботлаб берди.

---

2-§. Ў С И М Л И К Л А Р Н И Н Г ҲУЖ АЙРА Т У З И Л И Ш И ТЎҒР И С И Д А
У М У М И Й Т У Ш У Н Ч А
Ҳамма тирик организмлар ҳужайра тузилишига кўра
икки катта оламга: прокариотлар ва эукариотларга бўли-
нади.
П р о к а р и о т
организмлар (бактериялар, яшил сувўтлар)
да ҳужайранинг ирсий белгиларини 
г е н о ф о р м
(юнон.
г е н — туғилиш, келиб чиқиш, форм — шакл) ташийди.
Ядро моддаси ҳужайрада биртекис тарқалган бўлиб, ядро
пўсти бўлмайди. 
Э у к а р и о т
организмлар (ўсимликлар, зам-
буруғлар ва одам)нинг ҳужайрасида такомиллашган ядро
бўлиб, унинг таркибидаги хромасомалар ирсий белгилар-
ни наслдан наслга ўтказишда иштирок этади.
Э у к а р и о т
организмларнинг ҳужайралари бир-биридан
кескин фарқ қилади. Ҳайвон ҳужайрасида ўсимликларга
хос бўлган пўст пластидалар ва вакуолалар бўлмайди. Ҳай-
вонлар ва замбуруғлар ҳужайрасида гликоген, ўсимлик-