|
D.MELANOGASTER
VA
C NING IKKITA TUGALLANGAN GENOMLARI HISSA
QO'SHGAN. .ELEGANS
). GOMOLOGLARGA EGA OQSILLAR SONI (MAKSIMAL 1567
DAN)
X
O'QIDA VA TO'PLAMLARNING CHASTOTASI
Y
O'QIDA KO'RSATILGAN.
•
BU KENGROQ FILOGENETIK DARAJA QISMAN TARIXIY TARAFKASHLIKLARGA BOG'LIQ BO'LISHI MUMKIN. EHTIMOL,
ODAMLARDA KASALLIKKA ALOQADOR BO'LGAN GENLAR BOSHQA TURLARDA AFZAL KO'RILGAN BO'LISHI
MUMKIN. SHU BILAN BIR QATORDA, KASALLIK BILAN BOG'LIQ GENLARNI TAHLIL QILISH ENG YAXSHI
O'RGANILGAN GENLARGA YO'NALTIRILGAN BO'LISHI MUMKIN, ULAR ENG SAQLANIB QOLGANLARGA MOS KELISHI
MUMKIN. USHBU NOTO'G'RI FIKRLARNI BARTARAF ETISH UCHUN BIZ FAQAT TO'LIQ GENOM KETMA-
KETLIKLARIDAN OLINGAN MA'LUMOTLARDAN FOYDALANGAN HOLDA OQSILNING FILOGENETIK DARAJASI VA
SAQLANISHINI TAHLIL QILDIK (JADVALGA QARANG).
.2-JADVAL,
2, VA QO'SHIMCHA MATERIALNING 1 VA 2-
RASMLARI). BARCHA MAVJUD KETMA-KETLIKLAR (SHU JUMLADAN SP-TREMBL VA TO'LIQ GENOMLAR) YOKI FAQAT
TO'LIQ GENOMLARDAN OLINGAN KETMA-KETLIKLAR YORDAMIDA OLINGAN NATIJALAR JUDA O'XSHASH BO'LIB,
YUQORIDA AYTIB O'TILGAN TARAFKASHLIKLARNING AHAMIYATSIZ EKANLIGINI KO'RSATADI.
•
KEYIN BIZ PROTEIN KETMA-KETLIGI UZUNLIGI KASALLIK GENLARIDAGI BOSHQA UMUMIY XUSUSIYATMI YOKI
YO'QLIGINI SINAB KO'RDIK, CHUNKI KODLASH KETMA-KETLIGI QANCHALIK UZOQ BO'LSA, GENNING KASALLIK
KELTIRIB CHIQARADIGAN MUTATSIYAGA DUCHOR BO'LISH EHTIMOLI SHUNCHALIK YUQORI BO'LADI. BASHORAT
QILINGANIDEK, BIZ INSON KASALLIKLARI BILAN BOG'LIQ BO'LGAN OQSILLAR INSON GENOMIDA KODLANGAN
OQSILLARNING QOLGAN QISMIGA QARAGANDA UZUNROQ EKANLIGINI ANIQLADIK. KASALLIK OQSILLARINING
O'RTACHA UZUNLIGI 699 AMINOKISLOTADAN IBORAT BO'LIB, HAR BIR TASODIFIY TANLANGAN TO'PLAMDAGI
KETMA-KETLIKLARNING O'RTACHA UZUNLIGI 460 DAN 508 GACHA (
Z
- BALL = 19,8,
P
- QIYMATI <1
E )
–04,
MATERIALLAR VA USULLARGA QARANG). BUNDAN TASHQARI, KASALLIK VA BARCHA INSON OQSILLARI UCHUN
UZUNLIK TAQSIMOTINI TAQQOSLASH, KASALLIK OQSILLARINING INSON GENOMIDAGI QOLGAN OQSILLARGA
QARAGANDA UZUNROQ BO'LISHINING ANIQ TENDENTSIYASINI KO'RSATADI (1-RASM).
.(3-RASM;
3; JADVAL
.1-JADVAL).
1). PARALOGIYA - BU INSON KASALLIKLARINI KELTIRIB CHIQARADIGAN GENLARNING YANA BIR MUHIM
XUSUSIYATI. BIZ YUQORI DARAJADA SAQLANIB QOLGAN PARALOGLARGA EGA GENLAR KASALLIKDA KAMROQ
ISHTIROK ETISHINI ANIQLADIK (1-RASM).
.(2-RASM;
2; JADVAL
.1-JADVAL
1).
YUQORIDA QAYD ETILGAN XUSUSIYATLAR BOSHQA INSON OQSILLARI BILAN
SOLISHTIRGANDA IRSIY KASALLIKLARDA ISHTIROK ETISHI MA'LUM BO'LGAN
OQSILLARNING TURLI TENDENTSIYALARIGA MOS KELISHINI HISOBGA OLSAK,
BIZ INSON GENOMIDAGI BOSHQA QAYSI OQSILLAR USHBU TENDENTSIYAGA
RIOYA QILISHINI ANIQLASH IMKONIYATIGA EGAMIZ. KASALLIKLARGA CHALINISH
EHTIMOLI YUQORI. BIZ QARORLAR DARAXTI ALGORITMIGA ( 17 ) ASOSLANGAN
USULNI ISHLAB CHIQDIK, U GENNING IRSIY KASALLIK BILAN BOG'LIQLIGINI 70%
SEZGIRLIK VA 67% ANIQLIK BILAN BASHORAT QILISHGA QODIR (MATERIALLAR
VA USULLAR; JADVALGA QARANG).
.2-JADVAL).
2). USHBU MODEL INSON
GENOMIDAGI BARCHA GENLARGA QO'LLANILGAN VA HAR BIR GEN UCHUN
IRSIY KASALLIK BILAN BOG'LIQ BO'LISH EHTIMOLI BALLI HISOBLAB
CHIQILGAN. BUTUN INSON GENOMI UCHUN EHTIMOLLIK BALLINI BELGILASHGA
ONLAYN KIRISH MUMKIN
•
IRSIY KASALLIKLARDA ISHTIROK ETADIGAN OQSILLAR O'ZIGA XOS XUSUSIYATGA
EGA. ULAR UZOQ, KONSERVATIV, FILOGENETIK JIHATDAN CHO'ZILGAN VA YAQIN
PARALOGLARSIZ BO'LISHGA MOYIL.
•
KONSERVALANGAN OQSILLAR KUCHLI EVOLYUTSION CHEKLOVLARGA DUCHOR
BO'LGAN VA KO'PLAB O'ZGARISHLARNI TO'PLASH IMKONIYATIGA EGA BO'LMAGAN
GENOMNING SEGMENTLARIGA MOS KELADI. USHBU SELEKTIV CHEKLOVLARNI
BUGUNGI KUNDA HAM KO'RISH MUMKIN, CHUNKI BU GENLARDAGI BA'ZI O'ZGARISHLAR
JIDDIY FENOTIPIK OQIBATLARGA OLIB KELADI VA SHU BILAN BEMORLARNI
KLINISYENLARNING E'TIBORIGA HAVOLA ETADI. AKSINCHA, KAMROQ SELEKTIV BOSIM
OSTIDA BOSHQA OQSILLAR TURLAR ORASIDA O'ZGARISHI MUMKIN EDI VA KASALLIK
DEB
TASNIFLANADIGAN
KATTA
FENOTIPIK
TA'SIRGA
OLIB
KELMASDAN,
O'ZGARISHLARGA TOQAT QILA OLADI. BOSHQA TOMONDAN, UMURTQALI HAYVONLARDA
(SUT EMIZUVCHILARDA EMAS) ~1 GA TENG, UMURTQASIZLARDA > 0,8 YOKI O'SIMLIKLAR,
ZAMBURUG'LAR YOKI PROTISTALARDA > 0,6 SAQLANISH BALLIGA EGA BO'LGAN O'TA
KONSERVALANGAN OQSILLAR KASALLIKKA KAMROQ JALB ETILISHINI HAM KUZATDIK.
(ANJIR.
.(2-RASM).
2). MUMKIN TUSHUNTIRISHLARDAN BIRI SHUNDAKI, BU JUDA
SAQLANIB QOLGAN GENLAR GURUHIDAGI O'ZGARISHLAR ASOSAN O'LIMGA OLIB
KELADI.
•
IRSIY KASALLIKLARNI KELTIRIB CHIQARADIGAN GENLAR UCHUN KODLANGAN OQSILLARNI
SAQLASH BO'YICHA BU NATIJALAR KUCHLI FITNES TA'SIRIGA EGA GENLAR BOSHQA
GENLARGA QARAGANDA SEKINROQ RIVOJLANISHI KERAK DEGAN FIKRGA MOS KELADI (
19
,
20
).
Do'stlaringiz bilan baham: |
