R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

fo ro lo g iy a doirasid a qaralishi lo zim lig in i ko'rsatadi.
D em ak, m a i u m b o ‘la d ik i, o 'zb ek substansial tilsh u n o slig i
tilning liso n -n u tq b o iin is h id a m orfon ologiyan i m e ’yorda, sa th d a g i
o'rnini esa fo n o lo g iy a d a k o ‘ra d i.
Morfonema 
haqida. M a ’lum ki, fon em a variantlari s o ‘z v a
m orfem alar tarkibida u n i ta sh k il etu vch i sifatida ish tirok etar e k a n ,
boshqa tovush bilan k o m b in a tsiy a la r hosil q ilisli jarayonida tu r li
o'zgarishga u ch rayd i.
Aksariyat tilsh u n o slik atam alari kabi 
morfonologiya
h a m ik k i
m a ’noli:
1
) m a ’lum b ir q u rsh o v d a si leksem a va m orfem a nutqiy varian ti
tarkibidagi fo n e tik o ‘zgarish siste m a si;
2
) tilsh u n o slik n in g shu o ‘ zgarish n i o'rgan u vch i sohasi.
M orfem a n o lu g ‘aviy m a ’n o ifodalovchi e n g kichik lis o n íy
birlik. 
F o n e m a n in g
s o 'z n in g
s o ‘z 
yoki 
q o ‘sh im ch a 
b ila n ,
shuningdek, q o ‘sh im ch an in g q o 'sh im ch a bilan birikuvi r.atijasida
y u z beradigan fo n e tik o ‘zg a r ish natijasidagi varianti ham m avjud.
M asalan, 
[ong], [ot], [son]
k a b i s o ‘zlarga f e i y a so v ch i qc s h im c h a
69

---

q o 'sh ilg a n d a , o ‘zak tarkibidagi (o) tovu sh i (
a
) tovushiga aylanadi.
D e m a k , (o) va (
a
) tovushi kom plelcsi bir m orfonem a, ya’n i «[o-aj»
m o r fo n e m a si. A m m o bu fonetika obyekti sifatida ikki foaem an in g