Organik moddalarning ishlatilishi

 
 
AROMATIK AMINLAR 
Aromatik aminlar
, asosan, bo’yoqlar ishlab chiqarish va tibbiyotda ishlatiladi. Masalan, 
asetanilid
tibbiyotda isitma tushiruvchi va og’riqni qoldiruvchi dori sifatida ishlatiladi. 
 
KISLOTA AMIDLAR 
Karbamin kislota efirlari
uretan preparatlar deb atalib, tibbiyotda uxlatuvchi va og’riqni 
qoldiruvchi dori sifatida ishlatiladi.
Hozirgi kunda 
Mochevina
(Karbamid) qishloq xo’jaligida asosiy organik o’g’it va 
qoramollarga oziq sifatida keng ishlatilmoqda. 
Akrilamidni
polimerlash bilan poliakrilamid hosil qilinadi. Poliakrilamid suvda yaxshi 
eruvchan polielektrolitlar jumlasiga kiradi. Poliaelektrolitlardan birinchi navbatda flokulant 
(koagullovchi) sifatida foydalaniladi. 
Poliakrilamid
suvni koagulatsiya yo’li bilan qayta tozlalshda, oltinni qayta ishlash 
sanoatida, qog’oz sanoatida qog’oz tarkibiga qo’shimcha moddalarni kiritishda foydalaniladi. 
Eng muhimi qishloq xo’jaligida tuproq massasiga nisbatan 0,25-0,5 % 
poliakrilamid
dan 
tuproqqa solinsa, tuproq strukturasi yaxshilanadi, tuproqni yemirilishidan saqlaydi va uning 
tarkibidagi namni saqlab qoladi. 
AMINOKISLOTALAR 
Aminkislotalar
tirik organizmlarda azot almashinuvida muhim o’rin tutadi. Ular hayotiy 
faoliyat uchun zarur bo’lgan oqsil, peptid, ferment, gormon va boshqa moddalar hosil bo’lishida 
asosiy manba hisoblanadi. 
Aminokislotalar
tibbiyotda, hayvonlar ozuqasini boyitish uchun 
chorvachilikda, plastmassalar va sun’iy tolalar olish uchun ishlatiladi. 
Aminokislotalar
( asosan 
α-aminokislotalar) tirik organizmlarda oqsillarni sintez qilishda zaruriy moddalardir. Bu jarayon 
uchun zaruriy aminokislotalarni inson va hayvonlar tarkibida turli oqsillar bo’lgan ovqatdan 
oladilar. Iste’mol qilingan oqsillar me’da-ichak yo’lida ayrim aminokislotalarga parchalanadi, 
so’ngra a’zolarda bu aminokislotalardan o’ziga kerakli bo’lgan oqsillar sintezi sodir bo’ladi. Bu 

---

22 
maqsad uchun sun’iy tayyorlangan aminokislotalardan ham foydalanish mumkin. Ularning 
ba’zilari tibbiy maqsadlarda qo’llaniladi. Ko’p xil aminokislotalar hayvonlar ozig’iga qo’shib 
beriladi.