Organik moddalarning ishlatilishi

8. Moy-butil efiri(C
3
H
7
COOC
4
H
9
) – ananas xidli. 
9. Izovalerian-etil efiri (C
4
H
9
COOC
2
H
5
) – olma xidli. 
 

---

19 
 
UGLEVODLAR 
MONOSAXARIDLAR 
 
Glukoza
ni tibbiyotda, qandolat mahsulotlari, oyna va yaltiroq o’yinchoqlar ishlab 
chiqarishda (kumush ko’zgu reaksiyasi), gazlama va teri mahsulotlariga ishlov berishda 
ishlatiladi. Glukoza qimmatli ozuqa mahsuloti. U a’zolarda murakkab biokimyoviy 
o’zgarishlarga uchraydi, natijada fotosintez jarayonida yig’ilgan energiya ajralib chiqadi. 
Glukoza
a’zolarda oson hazm bo’lgani uchun, u tibbiyotda quvvat beruvchi dori sifatida 
ishlatiladi. Glukoza qandolatchilikda ham keng qo’llaniladi ( marmelad, konfet, praniklar va 
boshqalar tayyorlanadi.) 
DISAXARIDLAR 
 
Ulardan oziq-ovqat sanoatida foydalaniladi. 
 
POLISAXARIDLAR 
Kraxmal 
qimmatli oziq mahsulotdir. Uning hazm bo'lishini yengillashtirish uchun 
kraxmalli mahsulotlar yuqori temperaturada qizdiriladi, ya'ni kartoshka pishiriladi, non yopiladi. 
Bu sharoitlarda kraxmal qisman gidrolizlanadi va suvda eruvchan dekstrinlar hosil bo'ladi. 
Dekstrinlar ovqat hazm qilish traktida yana gidrolizlanib, hazm bo'ladigan glukozaga aylanadi. 
Ortiqcha glukoza glikogenga (hayvon kraxmaliga) aylanadi. Glikogenning tarkibi kraxmal bilan 
bir xil (С
6
Н
10
О
5
)
n
, lekin uning molekulalari ko'proq tarmoqlangan. 
Glikogen
, ayniqsa, jigarda ko'p (10% gacha) bo'ladi. A'zolarda glikogen zaxira modda 
hisoblanadi. Glukoza hujayralarda sarflangan sari glikogen glukozaga aylanib turadi. 
Kartoshkadagi va boshoqlilar donidagi