Etnologiya uzb

 
Bu mavzuda «Suxvat» utkazish 
Nihoyatda keng va teran bilim egasi bulgan S.P.Tolstov sharq xalqlari moddiy va 
ma`naviy madaniyatini urganishdagi katta xizmatlari uchun Uzbekiston Respublikasi 
Fanlar akademiyasining faxriy a`zosi qilib saylandi. 
Bu mashhur tadqiqotchi hozirgi etnik jaraenni urganishga alohida e`tibor berar edi. Mazkur 
olijanob vazifani bajarishda bir qator iste`dodli etnolog olimlar ham hormay-tolmay mehnat qilib, 
ancha yutuqlarga erishdilar. Bular ichida S.P.Tolstov bilan birga ishlagan atoqli tadqiqotchilar 
P.I.Kushner, I.I.Potexin, L.P.Potapov, G.F.Debes, M.O.Kosmen, S.A.Tokarev, M.G.Levin, 
N.N.Cheboksarov, V.O.Dolgix, D.A.Olderogge, N.A.Kislyakov, T.A.Jdanko buldilar. Sunggi 
yillarda yetishib chiqqan va etnografiya fanining rivojiga salmoqli hissa qushgan tadqiqotchilar 
Yu.V.Bromley, Yu.P.Averkieva, S.I.Bruk, V.P.Alekseev, V.I.Kozlok, F.F.Its, G.E.Markov, 
V.A.Andrianov, V.K.chistov, S.I.Vaynshteyn, R.K.Kuzeyev, V.V.Ginzburg, M.V.Kryukov, 
R.N.Ismagilova, Yu.V.Anutyanyan, Yu.I.Semenov, N.A.Butinov, S.Kamolov, K.Shoniyzovlar 
uzlarining ajoyib asarlari bilan tanildilar. 
Savol-javob utkazish 
1.Keyingi davrda Etnografiya fanini uz asarlari bilan boyitib zamonaviy dolzarb 
muammolarni har qilishda uzlarining muayyan hissalarini qushgan etnograflardan 
kimlarni bilasiz? 
2. S.P.Tolstov bilan birga ishlagan atoqli tadqiqotchilardan kimlarni bilasiz? 
3. «Jahon xaritalari» eki «Ma`mun dune xaritasi» nomi bilan mashhur bwlgan olim kim?  
Insoniyat paydo bwlgandan beri uzoq tarixiy davr mobaynida turli tabiiy-geografik sharoitga 
moslashib yashab kelmoqda. Odamlar azaldan muzli Arktikada va jazirama issiqli tropik 
changalzorlarda, tibet va Pomirning baland tog`liqlarida, tundra va tayga wrmanlarida, Osie, 
Avstraliya va Afrikaning bepoen dashtu bieobanlarida istiqomat qilmoqdalar.
Ibtidoiy davrdv odamzot tabiatda mavjud tayer mahsulotlarni turli usul va ywllar bilan topib 
istemol qilib kelgan. Odamlar dastavval muayyan tabiiy sharoitga moslab uzlarinng peshana teri, 
mehnati va aql-idroki tufayli wziga xos xwjalik-madaniy tiplarini yaratishga majbur bulganlar
Asta-sekin odamlar mehnati va istedodi bilan zarur mahsulotlarni sun`iy ravishda 
xonakilashtirib etkaza boshlagan. Erga ishlov berish va usimliklarini parvarish qilish madaniyati 
tufayli inson tab iatning farzandi safatida uzining bunedkorlik qoblyatini munosib ravishda davom 
qildirib kelgan va mehnati tufayli su`niy turda madaniylashtirib, qishloq xwjalik maxsulotlariga 
aylantirgan. Oqibatida qadimiy davrlardan inson uchun zarur bwlgan donli ekinlardi paydo etgan. 

---

30