Yunusova visol shavkat qizi doimiy magnit maydoni va elektromagnit induksiya hodisasi mavzulari bo

(virtual namoyish №2)
sxemasi 2.6-rasmda keltirilgan. Tajriba paytida to‘klarning yo‘nalishi strelkalar 
bilan virtual holda ko‘rsatiladi. Parallel to‘kli o‘tkagichlarning o‘zaro tortilishi 
yoki itarilishi ham virtual holda ekranda kuztiladi.
 
2.6-rasm. To’kli parallel o’tkazgichlarning o’zaro ta’sirini virtual 
holda namoyish qilinadigan tajribaning sxemasi. 

---

24 
Parallel to‘klar o‘zaro ta‘sir kuchlarining fizik mohiyatini tushuntirishda 2.7-
rasmda keltirilgan chizmadan foydalaniladi. Bu rasmdagi F
12
yoki F
21
kuchlarning 
yo‘nalishini aniqlashda 2.4-rasmda tasvirlangan chap qo‘l qoidasidan 
foydalaniladi. 
2.7-rasm. Parallel to’klar o’zaro ta’sir kuchlarining fizik mohiyatini 
tushuntirishga oid chizma. 
 
Ushbu §2.2.3 da natural va virtual ravishda namoyish qilingan to‘kli to‘g‘ri 
paralell o‘tkazgichlarning masofadan turib o‘zro ta‘sirlashishini shu o‘tkazgichlar 
atrofida hosil bo‘ladigan doimiy magnit maydoni orqali amalga oshishi bilan 
tushuntiriladi.
Navbatdagi natural namoyish tajribasi – 
domiy magnitlarning masofadan 
turib o’zaro tasirlashishi bilan bog’liq bo’lgan tajriba
namoyish qilinadi. 
Buning uchun vertikal o‘q atrofida aylana oladigan maxsus asbobdan 
foydalaniladi. Shu asbob ustiga to‘g‘ri doimiy magnitlardan birinchisi gorizontal 
holatda o‘rnatiladi. Bu doimiy magnitning shimoliy qutbiga ikkinchi domiy 
magnitning shimoliy qutbi yaqinlashtirilganda birinchi doimiy ikkinchi magnitdan 
itarilib, janubiy qutbi yaqinlashtirilganda esa ikkinchi doimiy magnitga tortilib 
vertikal o‘q atrofida aylanma harakat qilishi kuzatiladi. Doimiy magnitlarning 

---

25 
bunday o‘zaro ta‘siri ham ular atrofida hosil bo‘ladigan magnit maydoni orqali 
amalga oshadi degan xulosa qilinadi.