Аҳоли сони ва такрор барпо бўлиши

8.
 
Демографическая энциклопедия/ Редкол.: Ткаченко А.А. 
Аношкин А.В., М.Б. Денисенко и др. – М.: ООО «Издательство 
«Энциклопедия», 2013. – 944 с. 
9.
 
Dudley L. Poston, Jr. Population and Society: An Introduction to 
Demography.- Cambridge Univyersity Press, 2010-442 р. 
10.
 
Копылов В.А. География населения. Учебное пособие.– М.: 1999. 
– 124 с. 
 
 
 
 
 

---

184 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
9-MAVZU. DINLAR GEOGRAFIYASI 
Reja: 
9.1
. 
Dunyo, mahalliy va urug‗ qabila dinlarining mohiyati va geografiyasi 
9.2. Dunyo dinlari geografiyasi 
 
9.1. Dunyo, mahalliy va urug‗ qabila dinlarining mohiyati va geografiyasi 
Etnoslarga tavsif berishda ko‗pincha mutaxassislar ularning diniy 
mansubligiga e‘tibor qaratadilar. Turli tarixiy davrlarda diniy va etnik birliklar 
nisbati turlicha bo‗lgan. Ibtidoiy jamoa tuzumida diniy va etnik chegaralar o‗zaro 
mos kelgan. Har bir xalq tomonidan yaratilgan xudolar milliy xudolar bo‗lib, 
ularning ta‘sir doirasi muayyan qabila chegarasidan tashqariga o‗tmagan. Bu 
davrda har bir davlat va unga tegishli etnos o‗z xudolariga, o‗ziga xos diniy 
tasavvurlariga ega bo‗lgan.
Jamiyat taraqqiyoti, etnik aloqalarni kuchayishi bilan ancha katta diniy 
birliklar vujudga keldi, bir dinga bir necha xalqlar e‘tiqod qila boshlaydilar. 
Keyinchalik, bir etnosning ma‘lum qismi eski xudolariga sig‗inishda davom 

---

185 
etsalar, boshqalari yangi dinni qabul qilish hollari tez-tez ro‗y byerib turdi. 
Shunday qilib, xalqlar asta-sekin ko‗p xudolikni qabul qila boshladilar. Jahon 
dinlarining vujudga kelishi bilan etnik va diniy chegaralar muvofiqligi barham 
topadi. Ba‘zi holatlarda diniy tafovutlar til jihatdan o‗zaro yaqin (gollandlar va 
flamandlar; syerblar va xorvatlar va h.k.) aholi guruhlarining milliy 
chegaralanishida muhim rol o‗ynaydi.
Din (lotincha - taqvodorlik, muqaddas ilohiyga taqvodorlik) - yuksak 
kuchlarga sajda qilish asosida madaniyat va dunyoqarashning shakllaridan biri; 
axloqni tarbiyalash. Din xalqlarning shaxsiy va ijtimoiy hayotida, xalqaro 
munosabatlarida, etnik guruhlar shakllanishida, madaniyati va davlatchiligida 
muhim rol o'ynaydi. Butun dunyodagi imonlilar, dinga e‘tiqod qiluvchilar soni 
taxminan 3 milliard kishini tashkil qiladi. Ushbu mamlakatlarda tabiiy o'sishni 
ta'minlaydigan musulmonlar va hindlar soni tobora o'sib bormoqda.
Aholining diniy tarkibi - diniy (konfessiyali) a'zolik asosida aholi tarkibini, 
muayyan hududlar, mamlakatlar, qit'alar va butun dunyo aholisining taqsimlanishi. 
Din dunyodagi ko'plab mamlakatlarning ijtimoiy va siyosiy hayotiga sezilarli ta'sir 
ko'rsatadi, shuning uchun dinlar sonini aniqlash va dinlarning geografik tarqalishi 
katta ahamiyatga ega. Ko'pgina mamlakatlarda diniy identifikatsiya qilish saqlanib 
qolayotganligiga qaramay, bashoratning noaniqligi tufayli mavjud bo'lgan 
ma'lumotlarning ishonchliligi shubhali.