Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон

III. Tenericutes бўлими
 
Бу бўлимга 
ригид 
(қаттиқ) ҳужайра девори йўқ, грамманфий, 
пентидогликан
синтезламайдиган 
прокариотлар, одам, ҳайвон ва 
ўсимликларда касаллик қўзғатувчи 
микоплазмалар
киради. Уларда ҳужайра 
девори йўқ. Ҳужайра мембранаси 3 қаватдан иборат бўлиб, овал ёки 
шарсимон шаклли, баъзилари ипсимон шохланган бўлиши мумкин. 
Катталиги 125 - 250 нм, бўлиб, энг кичик бактерияларга яқин. Вируслар каби 

---

51 
бактериал фильтрдан осон ўтади. Улар 
Mollicutes (mollis
- лотинча
 юмшоқ
, 
cutes -тери ёки пўст) синфини ташқил этиб, Mycoplasmatales тартиби ва бу 
тартибга 3 оила - Mycoplasmataceae, Acholeplasmataceae ва Spiroplasmataceae 
лар киради. 
IV. Mendosicutes бўлими 
Бу бўлимга ҳужайра девори такомиллашмаган, 
пептидогликани йўқ
, 
ҳужайралари шарсимон, таёқчасимон, спиралсимон, пирамида кўринишли, 
квадрат, олти нурли юлдузсимон, мицеллийли ва ҳоказо шаклли 
прокариотлар киради. Баъзи вакиллари 
Грам мусбат
, баъзилари 
Грам 
манфий 
бўялади, эндоспоралар ҳосил қилмайди, кўплари ҳаракатчан. 
Кўпгина вакиллари ҳақиқий анаэроблар, баъзилари аэроб. Ташқи 
муҳитнинг экстермал ҳолатларида яшайди.
Бўлимга 
Ar
cheobacteri
a 
синфи кириб, улар ўзининг физиологик, 
биокимёвий хусусиятлари ва экологиясининг ноёблиги билан ва бошқа 
прокариотлардан кескин фарқланади. Хусусан, рибосома РНК си - 5S ва 16S, 
транспорт РНК-лари таркиби ва бирламчи тузилиши ва ҳужайра девори 
липид мембранаси таркиби билан ажралиб туради. Баъзи турларининг 100°С 
дан ҳам юқори температурада ривожланиши ва бошқа - ноёб хусусиятлар бу 
хил прокариотларга хосдир. 
Архибактериялар 5 гурухга бўлинади: