Geodeziya fani rivojlanish


параллель деб аталади.  Ер эллипсоиди марказидан ўтказилган параллель кесма  экватор



Download 0,6 Mb.
Pdf ko'rish
bet10/15
Sana27.06.2022
Hajmi0,6 Mb.
#709197
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15
Bog'liq
Geodeziya fani rivojlanish1

параллель
деб аталади. 
Ер эллипсоиди марказидан ўтказилган параллель кесма 
экватор 
текислиги
дейилади. 
М нуқтанинг геодезик 
кенглиги
В ва экватордан қутблари томон 0

дан 90

гача ҳисобланади, нуқта экватордан шимолда бўлса, унинг геодезик 
кенглиги 
шимолик кенглик
(
+
) , жанубда бўлса 
жанубий кенглик
(-) деб 
аталади. 
Геодезик узунлик
L билан белгиланган, геодезик меридиан билан 
бош меридиан орасидаги бурчак геодезик узунлик бош меридиандан бошлаб 
ғарбга (
+
) ва шарққа (-) томон 0

дан 180

гача ўлчанади. 
Астрономик координаталар
. Ер юзидаги нуқталарнинг астрономик 
координаталарини аниқлашда асосий юза қилиб геоид, координата чизиқлари 
қилиб эса астрономик меридиан ва параллеллар қабул қилинади. Берилган 
нуқтанинг 
астрономик меридиани
деганда, ернинг айланиш ўқига 
параллель қилиб ўтказилган текисликнинг мазкур нуқтадан туширилган 
шовун чизиғи йўналишида ер юзаси билан кесишишдан ҳосил бўлган чизиқ 
тушунилади.
Ер юзидаги бирор нуқтанинг астрономик меридиани билан бошланғич деб 
қабул қилинган Гринвич меридиани текисликлари орасида ҳосил бўлган 
бурчак шу нуқтанинг 
астрономик узунлиги
дейилиб 

билан белгиланади. 
Ер юзидаги бирор нуқтадан туширилган шовун чизиғи билан экватор 
текислиги орасида ҳосил бўлган бурчак шу нуқтанинг 
астрономик кенглиги
бўлиб 

билан белгиланади. 


 
3.1-шакл 
Yuqoridagilardan ma'lum bo`lishicha, nuqtaning astronomik va gеodеzik 
koordinatalari orasidagi farq shundan iboratki, astronomik koordinatalarda shovun 
chiziq yo`nalishi, gеodеzik koordinatalarda esa ellipsoid yuzasiga tushgan normal 
chiziq yo`nalishi asos qilib olinadi. Bu normal va shovun chiziqlarning har xil 
bo`lishi shovun chiziqning og`ishiga bog`liq bo`ladi, bu har xillik esa yer 
qobig`idagi massaning turlicha bo`lishidan kеlib chiqadi. Bu og`ish orqali 
nuqtaning gеodеzik va astronomik koordinatalari orasidagi farq 3-4

bo`lib, ba'zi 
joylarda bundan oshadi. Bir sеkund mеridian yoyining uzunligi 31 m ekanligi 
e'tiborga olinsa, bir nuqtaning ikki sistеmadagi koordinatalari orasidagi farq 100 m 
bo`ladi.
Nuqtaning astronomik va gеodеzik koordinatalari orasidagi farq oz bo`lgani 
sababli, bu ikkala koordinatalar sistеmasini bir nom bilan 

Download 0,6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish