Klasterlarni shakllantirish: tajribalar, natijalar va innovatsion yondashuvlar

2-
 
жадвал 
«AFROSIYOB JEANS» МЧЖда асосий воситалар самарадорлигини ифодаловчи 
кўрсаткичнинг (коэффициентининг) 2015-2019 йиллар бўйича ҳисоб-китоби 
Йиллар Корхонада сотилган 
маҳсулот жами 
Корхонанинг асосий 
воситалари умумий 
қиймати 
Асосий воситалар 
самарадорлик 
коэффициенти 
Суммаси, 
млн.сўм 
Ўсиш 
суръати,
% 
Суммаси, 
млн.сўм 
Ўсиш 
суръати% 
Коэффици- 
ентди 
Ўсиш 
суръати,% 
2015 
26245,3 
100,0 
7955,7 
100,0 
3,299 
100,0 
2016 
28187,4 
107,4 
8197,5 
103,0 
3,439 
104,2 
2017 
29289,7 
111,6 
9299,7 
116,9 
3,150 
95,7 
2018 
30549,3 
116,4 
10589,4 
133,1 
2,885 
87,4 
2019 
32409,3 
123,5 
12489,8 
157,0 
2,595 
78,7 
Мазкур жадвал маълумотларидан кўриниб турибдики, асосий воситалар 
самарадорлигини ифодаловчи кўрсаткичнинг (коэффициентнинг) ўзгаришида ҳам 
пасайиш тенденцияси рўй берган. 2015 йилда ҳар минг сўм асосий воситага 3,30 сўм 
сотилган маҳсулот тўғри келган бўлса, 2019 йилга келиб, унинг миқдори2,60 сўмга ёки 
78,7 %гача камайган. Бунга жуда кўп омиллар таъсир қилган. Асосийларидан бири, шу 
йилларда асосий воситаларни реконструкция қилиш (2016 йил) билан бирга янги 
жиҳозларни харид қилиб (2018 йил охирида), уларни бирданига ишга туширишга 
имконият топмаган. Сабабини суриштирганимизда тегишли бутловчи материалларни 
тўлиқ харид қилиб улгурмаганликларини айтишган. 
Таҳлил қилиниши лозим бўлган навбатдаги кўрсаткич, асосий воситаларнинг 
яроқлилик коэффициентидир (Кавя). Ушбу кўрсаткич корхонада мавжуд асосий 
воситаларнинг қанча қисми ишлатилиб бўлинган ва қанча қолдиқ қиймати борлигидан 
далолат бериб турибди. Буни аниқлаш учун асосий воситалар эскириш қийматини 
(Авэқ) асосий воситаларнинг ўртача қийматига (Ав) бўлинади. Бунинг учун қуйидаги 
формуладан фойдаланилади: 
Кавя = Авэқ ; 
Ав 
Мазкур кўрсаткични ҳам бошқариш учун таҳлил қилган корхонада 2015-2019 
йиллар давомида қандай ўзгаришлар рўй берганлигини аниқлаш ва 
уларга баҳо бериш лозим. Бунинг учун қуйидаги жадвални тузишни тавсия қиламиз (3-
жадвал). 

---

51