6-ma’ruza. Statik aniq tekis fermalar. Reja

6
.3.1. Moment nuqtasi usuli 
Bu usulda ferma zo’riqishi aniqlanadigan sterjenni kesib o’tuvchi biror I–I 
kesim bilan fikran ikki qismga ajratilib, uning chap yoki o’ng qismining muvozanati 
tekshiriladi. Lekin bu xolda kesilgan sterjenlarning soni uchtadan oshmasligi kerak, 
agar uchtadan oshsa tegishli noma’lum zo’riqishlarning soni statikaning tekislikdagi 
muvozanat tenglamalari sonidan ortiqcha bo’lib, uni hisoblash mumkin bo’lmay 
qoladi (9.7 – rasm). 
9.7 – rasm 
Kesilgan fermalarning zo’riqishi aniqlanadigan sterjenlardan boshqa ikki 
elementining kesishgan nuqtasi shu noma’lum element (sterjen) uchun moment 
nuqtasi deyiladi. Bu usulni berilgan fermaning (9.7a–rasm) quyidagi 
elementlarining zo’riqishlarini aniqlash misolida ko’ramiz (9.7 b – rasm).
V
35
=? Bu zo’riqish (element) uchun 4 nuqtasi moment nuqtasi bo’ladi.
Statik shart


чап
М
0
4
: 
0,
h
35
1
1
4





v
a
P
R
М
p
A
чап

bu yerdan V

35
=(R
A
a
4
–P
1
a
p1
)/’=M
0
4
/’; 
O
24
=?
0
2
/
1
24
3





d
P
r
O
d
R
М
A
чап
, O
24
=–(R
A
d–P
1
d/2)/r=–M
0
3
/r. 
D
34
=?
0
)
2
/
(
34
1





K
A
чап
k
r
D
ad
P
a
R
М
,
D
34
=P
1
(ad/2)–R
A
a/r
K
=–M
0
K
/r; 
SHunday qilib, moment nuqtasi usulida zo’riqishlar quyidagi umumiy ifoda 
yordamida aniqlanadi
N=M
0
/r, 
bunda r – tashqi kuchlarning moment ( zo’riqish) yelkasi. 
Moment nuqtasi usulini quyidagi tipdagi fermalarda ham qo’llash mumkin 
(9.8-rasm): 

---