«сарайшық» мемлекеттік тарихи-мәдени музей-қорығы атырау облысы білім беру басқармасының Әдістемелік орталығЫ

Айғана – 
Нарын құмының жиегінде орналасқан алқап. Аудан орталығы 
Аққыстау селосының-батыс жағында 70км жерде, №12 теміржол бекетінің арқа 
тұсында. Айғана-Жәңгір ханның билерінің бірі болған. Исатай Тайманұлы қаза 
тапқаннан кейін ол ханның ұйғарымымен Исатайдың жеріне ие болады. Содан 
осы жер Айғана атанып кеткен. Зираты да осы жерде. 
Айбас
-Нарын құмының дәл ортасында атақты Айбас жайлауы бар. Кейбір 
деректерге қарағанда бұл жерде Бөкей хан заманында Айбас деген старшина 
билеген тәрізді. Шөбі қалың, тұнық суы мол, құтты қонысқа халық жиі 
орналасқан. Құдықтардың мөлдіреген тұнық суы жарты метр тереңдіктен 
шығады екен. Қазір ол судың көбі тартылған, құдықтардың бірқатарының суы 
ашып кеткен. 
Айбас
- Нарын құмының бір бөлігі, жайылысы мол, жер асты суы тұщы. 
Солтүстік-батысы Батыс Қазақстан обылысының аумағымен шектеседі. 1917 

---

54 
жылы Кеңес өкіметі орнап, жаңадан әкімшілік басқару жүйесі- болыстың атқару 
комитеті құрылғанда оған Айбас атауы беріледі. Кейін ауылдық кеңес те осылай 
атаған. Айбас-Беріш-Жайық руының азаматы Сатыбалдының үлкен баласы 
болған. 1357-97 жылдар аралығында Чапаев атындағы кеншардың жазғы мал 
жайылымы болды. Кеңшар тарағаннан бері оны жеке шаруа қожалықтары қоныс 
етеді. 
Аққөл- 
Чапаев селосының шығыс бетіндегі жер танабы. Ертеректе өр суы 
екі айға жуық үлкен екпінмен жүргенде өзгешеден жалпақ табандап, су шығып, 
біраз жерді суландырған. Су ішкен жерге нулы шөп шыққан, шөп пісіп, басын 
жара келе ақшыл тартатын болған. Ұлан ғайыр алқап жарқырап ағарып 
жататындығынан Аққөл атанып кеткен. 
Ақтөс 
- үлкен қорым. Чапаев селосымен іргелес жатыр. Мұнда алғаш рет 
1920 жылдар шамасында мәйіт жерленген. 
Ақкүтір 
- Новобогат селолық округіндегі жер танабы. 1928 жылдан бұл 
жерде ТОЗ (серіктестік), кейін ұжымшар болған, ел қоныстанған. 
Ақай 
- көне қоныс орны. Аудан орталығы – Аққыстау селосынан оңтүстік- 
батысқа қарай 70 км жерде. IX ғасырдың басында Каспий теңізі жағасында 
оншақты үй балықшы отбасы отырған. Ақай сол ауылдың ақылгөй ақсақалы 
болыпты. Содан бұл жер Ақай атанып кеткен. Ақай Забурын селолық округінің 
аумағына кіреді. 
Бабан 
- Нарын құмының бір бөлігі. 1920 жылдардың аяғына қарай 
болыстық кеңестің орталығы болған. Алғашқы мектептердің бірі осы Бабанда 
салынған. Қазір Тұщықұдық селолық округіндегі жеке шаруа қожалықтарының 
жайылымы.