"avtomatlashtirilgan ishlab chiqarish texnologiyasi"



Download 8,83 Mb.
Pdf ko'rish
bet102/263
Sana25.06.2022
Hajmi8,83 Mb.
#704981
1   ...   98   99   100   101   102   103   104   105   ...   263
Bog'liq
1.АИЧТА мажмуа

 
 
LABORATRIYA 4 
KO’P OPERATSIYALI RDB DASTGOHLARIDA ISHLOV BERISH 
JARAYoNLARINI LOYIHALASH 
Ishdan maqsad: 
Ko’p operatsiYAli RDB dastgohlarida ishlov berish jarayonlarini 
loyihalash o’rganish. 


157 
 
Nazariy ma’lumotlar 
Avtomatlashtirilgan loyixalash xozirgi zamon ilmiy texnika taraqqiyotining 
uzviy bir qismidir. Texnik ob’ektlarni (texnologik mashina va jixozlarni) loyixalash 
avtomatlashtirilmasa juda ko’p vaqt va odam (muxandislik) mexnatini tabal qiladi.
SHu sababli xozirgi vaqtda kundan, kunga ko’payib borayotgan loyixa 
konstruktorlik ishlarini, qisqa vaqt ichida ko’p bo’lmagan odam mexnati va material 
sarf qilgan xolda avtomatlashtirilgan loyixalash (AL) juda muxim yo’nalish bo’lib 
qoldi. Bu esa bozor iqtisodiyoti talablariga to’la javob beradi. 
«Avtomatlashtirilagn loyixalash» aloxida texnik fanlar bo’lgan xisoblash 
matematikasi (XM) va xisoblash texnikasi (XT) asosida tashkil bo’la boshladi.
Aloxida texnik fanlarda texnik ob’ektlarni loyixalash usullari: loyixalash 
masalalarini xal etish usullari va tipaviy ketma-ketligi, asosiy tushunchalar, atamalar 
loyxalanayotgan ob’ektlarni baxolash tartibi birin-ketin ishlab chiqildi va rivojlana 
bordi.
Ananaviy muxandislik loyixalash uslublari va yo’llari avtomatlashtirish 
talablariga mos tushganligi uchun, zamonaviy «Avtomatlashtirilagn loyixalash»ni 
uslubyotiga o’zini ma’lum ta’sirini ko’rsatdi.
Ammo ananaviy loyixalashdagi “Qo’lda” xisoblash (qarorlar qabul qilish) 
uslublari ko’plab loyixalash protsedurlarini bajarishda xisobiy usullarni qo’llashga 
imkon bermaydi. SHu sababli avtomatlashtirilmagan loyixalash jarayonida tadqiqiy
taxlil qilish va loyixalashni aniqlashda, muxandisni malakasi va intultsiYAsi ishlaydi, 
bunda formal uslublardan foydalanilmaydi.
Loyixalash ob’ektini murakkabligi oshishi bilan loyixalash muddati va qiymati 
juda katta bo’lib ketadi. SHu sababli fizik tadqiq qilish uslublaridan matematik 
modellashtirishga, baxolashni evristik usullaridan algoritmik protseduralari 
yordamida aloxida parametrlarni aniqlash va xujjatlarni tayyorlashga o’tilmoqda. 
Xisoblash mateatikasi qator matematik ko’rinishi ma’lum loyixalash 
protseduralarni algoritmlarini YAratish imkoniYAtini beradi. 
Lekin ko’pgina loyixalash protseduralarni xozirda ma’lum matematik uslublar 
bilan matematik yozish va algoritmlarini YAratish o’zini oqlamaydi yoki imkoniYAti 
yo’q. SHu sababli, loyixalash protseduralarini algoritlari va matematik modellarini 
tanlash, YAratish «Avtomatlashtirilgan loyixalashni» ni nazariYAsini tarkibini 
tashkil qiladi.
1.2. Murakkab masalalarni xal etishni bor xisoblash texnikasi imkoniYAtlariga 
moslash 
Algoritmik loyixalash protseduralarini qo’llashni asosiy sharti bu kerakli 
xisoblash 
texnikasi 
vositalarini 
borligi 
xisoblanadi 
«Avtomatlashtirilgan 
loyixalash»ni o’ziga xos xususiYAtlari bu masalalarni o’ziga ‘os (ta’sir omillarini 
qisqartirish) uslublari qo’llanishidir. Bunday qilinmasa xozirda bor, YAqin kelajakda 
ishlab chiqariladigan xisoblash texnikasi imkoniYAtlari xam bu masalani xal 
olmaydi. SHu sababli yirik avtomatlashtirilgan loyixalash tizimlari (ALT)da eng 


158 
yuqori unumli EXM lar qo’llaniladi va murakkab loyixalash masalalari EXMda 
xisoblashga moslashtiriladi.
Murakkab masalalarni xal etishni bor xisoblash texnikasi imkoniYAtlariga 
moslash quyidagicha olib boriladi.
- loyixalash jarayonlari maxsus uslublar bilan qator ierarxik darajalar va 
aspektlarga bo’lib olinadi.
- «Avtomatlashtirilgan loyixalash tizimlari»da formal uslublar bilan bajarish 
mumkin bo’lmagan va qiyin masalalarni odam tomonidan EXM bilan muloqotda 
bajarilishi ta’minlanadi.
Natijada avtomatlashtirilgan loyixalashda jarayoni berilgan murakkab masalani 
odamni EXM bilan muloqoti yordamida ko’p material va vaqt sarflamagan xolda 
bajariladi. Xozirgi zamonda radioelektronika va mashinasozlik sanoatida yirik 
avtomatlashtirilgan loyixalash tizimlari tuzilgan va ishlatilmoqda, shuningdek boshqa
soxalarda xam rivojlanish kuzatilmoqda. Jumladan aloxida dasturiy- appart 
komplekslar (interaktiv grafik stnatsiYAlar) ishlab chiqarilib, aloxida yoki 
avtomatlashtirilgan loyixalash tizimlar xisoblash tarmoqlarida ishlatilmoqda. 
Bunday stantsiYAlarni qishloq xo’jalik mashinalari ishlab chiqaruvchi, qishloq 
xo’jalik mashinalar, sovutish va kompressor mashinalar, kimyo, gaz va neftp sanoati
jixolarini loyixalashda ‘am keng qo’llanilishi mumkin. Moslanuvchan
avtomatlashtirilgan ishlab chiqarish tarzida avtomatlashtirilgan loyixalash va 
tayyorlash ( ishlab chiqarish) integratsiYAsi kuzatilmoqda. Moslanuvchan 
avtomatlashtirilgan ishlab chiqarish xar qanday mashinalarni ishlab chiqarish 
samaradorligini oshiradi. Umuman moslanuvchan avtomatlashtirilgan ishlab 
chiqarish tarkibida avtomatlashtirilgan loyixalash tizimlari instrument va 
moslamalarni tezda loyixalash, texnologik mashinani loyixalash natijalarini mashina 
- tashigich (magnit tasamalar tarzida olinib uni texnologik dastgox (RDB dastgoxalr) 
uchun boshqaruv dasturlari tayyorlash uchun ishlatilmoqda. Bu bilan texnologik 
mashinani loyixalashdan, tayyorlash, va boshqarish ishlari to’liq EXM yordamida 
bajarishga keng yshl ochilmoqda.
Avtomatlashtirilgan loyixalash ilmiy-texnika yo’nalishi sifatida boshlang’ich 
rivojlanish bosqichida turibdi. Kelajak avtomatlashtirilgan loyixalash tizimlari
xozirda ishlab turgan avtomatlashtirilgan loyixalash tizimlarga ko’ra anchagina 
yuqori unumdorli, qulay va imkoniYAtlari yuqori bo’ladi.
Avtomatlashtirilgan loyixalash tizimlarni rivojlanishini asoisy yo’nalishlari 
avtomatlashtirilgan loyixalashni murakkab ob’ektlarni loyixalashni xamma bosqich
va darajalarida qo’llash, xar xil masalalarni kompleks ravishda xal etish, sintez 
masalalarini avtomatlashtirishni ko’paytirish, odamni EXM bilan tabiiy muloqotini 
ta’minlash bo’lib xisoblanadi.
Avtomatlashtirilgan loyixalashni rivojlanishi texnikani konkret yo’nalishlarida 
ilmiy texnika progresini o’sishini ta’minlaydi.
YAngi o’ta murakkab ob’ektlarni loyixalash uchun, faqat xisoblash 
texnikasinivositalarigina rivojlantirish emas balki masalani matematik jixatdan yozish 
va uni yechish uslublarini axtarish zarur bo’ladi.


159 

Download 8,83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   98   99   100   101   102   103   104   105   ...   263




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish