Marketing darslik

 
1.1-rasm. Marketingning asosiy kategoriyalari. 
Muhtojlik, kishini biron-bir yetishmovchilikni his etishidir. 
Ehtiyoj, individ shaxsning madaniy darajasiga asosan maxsus shaklga 
muhtojlikdir. 
Talab, bu xarid quvvatiga ega bo„lgan ehtiyojdir. 
Talab – mavjud, potensial hamda xohish talabga bo„linadi. 
1
Котлер Ф. Основы маркетинга. Краткий курс: /Пер. с англ. – М.: Изд. дом «Вильямс», 2010. 
– 656 с. 
2
Беляев В.И. Маркетинг: основы теории и практики. Учебник. /В.И. Беляев. – 4-е изд., 
перераб. и доп. – М.: КНОРУС, 2010. – 680 с. 
3
Ламбен Жан-Жак. Менеджмент, ориентированный на рынок. – СПб.: Питер, 2006. – 800 с. 
Bozor
Ehtiyoj 
Marketingni asosiy 
kategoriyalari 
Tovar 
Qondirilganlik 
Ayirboshlash 

---

11 
Tovar, bu ehtiyojni yoki muhtojlikni qondira oladigan hamda bozorga 
e‟tiborni tortish, sotib olish, ishlatish yoki iste‟mol qilish maqsadida taklif 
etilgan barcha narsalardir.
Marketingning mohiyati tovarni ishlab chiqarish va xizmat ko„rsatish, 
albatta 
iste‟molchiga, 
talab, 
ishlab 
chiqarish 
imkoniyatlarini 
mo„ljallashdan iborat. 
Hozirgi davrda jahon adabiyotida marketingga berilgan ikki mingdan 
ortiq ta‟rif mavjud. Mutaxassislar o„rtasida marketingning takror ishlab 
chiqarish jarayonida ishtiroki masalasida yagona fikr yo„q. Hozir ko„pgina 
chet 
ellik 
marketologlar 
zamonaviy 
marketing 
tushunchasi 
ishbilarmonlikka kiradigan faoliyatni o„z ichiga olmog„i kerak deb 
hisoblaydilar. 
Boshqalari 
esa 
bunday 
izohlarni 
tanqid 
qilib, 
ayirboshlashning hamma turlari ham marketing tusiga ega emasligini va 
marketing tamoyillarini hamma vaziyatlarga ham tatbiq etib bo„lmasligini 
ta‟kidlaydilar. Marketingga ta‟rif berishda bunday xilma-xillikning sababi 
bor.