“3 d texnologiyalar” fanidan O’quv qo’llanma

3-rasm. Ilk uch o’lchovli mul’tfilm qaxramoni

---

9 
Bu yerda kompyuter grafikasining eng muhim rivojlanish bosqichlari yoritib o’tilgan.
 
Kompyuter grafikasi turlari va ularning imkoniyatlari 
Kompyuter grafikasi ma'lumotlarni kompyuterda grafik holda tasvirlashning 
eng qulay vositasidir. Uning quyidagi turlarini ajratib ko'rsatish mumkin: tijoratga oid, 
namoyishlarga oid, muxandislikka oid , ilmiy, ko'rgazmaviy , animatsion. 
Tijoratga oid grafika elektron jadvallarda yoki berilganlar bazasidagi 
axborotlarni aks ettirish uchun xizmat qiladi. Bu axborotlar EHM ekranida grafik 
shaklida, gistogramma, diagramma va hoxlagan boshqa shakllarda aks ettirilishi 
mumkin, kerakli grafiklar matn izoxlari va ma'lum joylarda belgili izoxlar bilan 
ta'minlanadi. Tijorat grafikasiga tegishli bo'lgan amaliy dasturlar paketi tasvirni 
ekranda tezda va kerakli servislar bilan ifodalashga qaratilgan, chunki tijoratchining 
asosiy maqsadi axborotlarni qayta ishlash jarayonidagi o'zgarishlarni tezda 
muhokama qilib, tegishli o'zgartirishlar kiritishdan iborat. Tasvirni yaqqolligini 
yanada oshirish uchun ushbu paketlarga tasvirni ekranda bir necha xil grafika shaklida 
tasvirlash imkoniyati kiritilgan. Bu esa o'z navbatida tasvirlarni ekranda birgalikda 
ko'rib, muloxazalash imkoniyatini oshiradi. Bu paketlarni eng ahamiyatli tomoni 
shundaki, ular tasvirlarni turli xil shaklda berishdan tashqari aks ettirilgan grafikalarni 
analiz qilish imkoniyatini ham beradi. Shu sababli bu paketlarga turli xil matematik 
analiz usullari, shu jumladan statistik analiz, ehtimollar nazariyasi, iqtisodiy 
jarayonlar bashorati kabi usullar kiritilganki, ular berilgan axborot to'plamini analiz 
qilish imkonini beradi. 
Hamoyish qilish grafikasi - matn, sxema, eskiz kabi hujjatlarni mashina tasvirini 
hosil qilib uni namoyishga tayyorlash uchun xizmat qiladi. Bu erda eng asosiy vazifa - 
yuqori sifatli va chiroyli ko'rinishdagi tasvirlar hosil qilishdan iborat. Shu tipdagi 
grafikalarni eng afzal tomoni shundaki, bunday tasvirlarni to'plami va ko'rinishini tezda 
o'zgartirish mumkin. 
Injenerlik grafikasi - bunday grafika chizmachilik, proektlash va konstruktorlik 
ishlarini avtomatlashtirishda keng qo'llaniladi. Injenerlik grafikasi analiz, sintez, 

---

10 
modellashtirish, matnlashtirish, chizmachilik, boshqarish va shu kabi proektlashni 
avtomatlashtirish ishlarini hamma bosqichlarini o'z ichiga oladi. 
Ilmiy grafika - ilmiy izlanishlar uchun xizmat qiladi va geografik, fizik, biologik 
va boshqa japayonlarni tadqiq qilishda qo'llaniladi. Ilmiy grafikaning eng asosiy 
maqsadi ilmiy izlanishlarda hocil bo'ladigan axborotlarni vizuallashtirish - ko'zga 
ko'rinarli shaklda ifodalashdir. Ayniqsa bu yo'nalish atom energiyasi manbalarini 
tadqiq qilishda, kosmonavtika va samolyotsozlikda, geografiyada va okeanologiyada - 
xullas qampovi katta bo'lgan, tez kechadigan jarayonlarni o'rganishda juda qo'l keladi. 
Shuningdek, ilmiy izlanishlar natijalarini kerakli shaklda diagrammalar, kartalar, 
jadvallar va turli matematik formulalar shaklida tasvirlashda keng qo'llaniladi.