Klinik anatomiyasi, fiziologiyasi va tekshirish usullari

4.  Orqa (miya) devori  eng ahamiyatlisi bo’lib, oldingi miya chuqurchasi bilan 

chegaralanib  turada. Bu devorning suyagi yupqa bo’lishiga qaramasdan zich 

bo’lib, baquvvat hisoblanadi. 

2.8. rasm. Yuqori jag’ k’orfazlari. 

1-  tanglay  ko’rfazi,  2-  ko’z-  g’alvir 

ko’rfazi,  3-    molyar  ko’rfaz, 4- yuqori 

jag’  bo’shlig’i,  5-  alveolyar  ko’rfaz 

(V.I. Babiyak 2009 y. I- tom, 54 bet.) 

 

---

21 

 

Bolalarda  peshona  bo’shlig’i  rivojlanishi  5  yoshdan  boshlaydi.  Ko’pincha  as-

simetrik  bo’ladi. 

     G’alvirsimon  labirint  (labirinthus  ethmoidalis)  yupqa  suyak  devorli  hujay-

ralardan  tashkil  topgan.  Bularning  miqdori  2-15  tagatsha  bo’lib,  o’rtatsha  6-8  ta. 

Galvirsimon  suyak  burun  bo’shlig’ini  va  ko’z  kosasini  hosil  qilishda  qatnashadi. 

Suyak shakli juda murakkab. Unda asosan 3 ta qism tafovut qilinadi. 

(2.9. rasm) 

1) 

Perpendikulyar  plastinka  (a,1;b,1;c,1;d,1),  2)  Gorizantal  g’alvirsimon  (elaksimon) 

plastinka  (a,4;d,4);  3)  G’alvirsimon  labirint  (b,c,d,5).  Perpendikulyar  plastinkani 

bir  qismi,  kalla  suyagida  yotivchi  gorizantal  plastinka  ustida  joylashib  xo’roz  tojini 

eslatadi  (c,6)(critsa  galli).  Xo’roz  toji  peshona  bo’shlig’i  orqa devori uchun kuchli 

tayanch  vazifasini  o’taydi.    Uning  pastki  qismi  dimog’  suyagi  bilan,  orqadan 

ponasimon  suyak  bilan,  oldindan  peshona suyagi va burun to’sig’ tog’ayi bilan bi-

rikib  turadi.  Perpindikulyar  plastinkani  bir  qismi,  gorizantal  plastinkadan  pastda 

yotib burun bo’shlig’ini  yuqori qismini  ikkiga  bo’lishda ishtirok etadi.  

 

 

 

 

 

 

 

         Gorizantal  plastinka  (elaksimon)(a,4;d,4)  to’g’ri  burchakli  baquvvat  zich 

suyak  hisoblanadi.  Uning  o’rtatsha  kattaligi  oldindan  orqaga  20mm  va  eniga  12 

mm.  Bu  plastinkada  ko’p  miqdorda  teshiklar  (25-30  har  bir  tomonda)  bo’lib, 

ulardan  hid  bilish  nervlari  o’tadi.  Galvirsimon  suyak  yon  qismlari  gorizantal 

plastinkaga  osilgan  bo’lib,  burun  bilan  ko’z  orasida  joylashgan.  Orbitani  medial 

devorini  hosil  qilib,  ko’z  yoki  qog’oz  plaslinkasi  (lamina  papiratsea)  hisoblanadi 

(b,10;c,9).  Qog’oz  plastinkasini  qiziq  tomoni  shundaki,  u  birdaniga  bin  nechta 

kalla  suyaklari  (peshona,  yuqori  jag’,  ko’z  yosh  va  ponasimon)  bilan  birikadi. 

G’alvirsimon  suyakning  sintopiyasi  katta  ahamiyatga  ega.  Sababi,  hayot  uchu  mu-

him  a’zolar  bilan  chegaralanib  turadi.  G’alvirsimon  suyakni  oldingi  hujayralari 

peshona  bo’shlig’i  ,  orqa  hujayralari  gaymor  bo’shlig’i  bilan  uzviy  bog’liq.  Ko’p