Фукаролик жвмияти ваунинг конистуциявий тузилиши

9)  jamiyatning 

ma’naviy-madaniy 

va 

axlokiy 

jixatdan 

yuksak 

rivojlanganligi ; insonlar o’rtasidagi munosabatlarning o’zaro hurmat, 

iymon-insof doirasida, o’axs qadrini e’zozlash asosiga qurilganligi.  

   Shunday  kilib,  fuqarolik  jamiyati har bir inson  manfaatini ustuvor biluvchi, 

huquqiy  an’ana  va  qonunlarga  xurmat  muxiti  shaklantirilgan,  umum-insoniy 

qadriyatlar  e’zozlanadingan,  inson  huquqlari  va  erkinliklari  muqarrar 

ta’minlanadigan,  davlat  hokimiyatining  samarali  jamoatchilik  nazorati 

mexanizmlari  vujudga  keltirilgan,  insoniy  munosabatlar  chuqur  ma’naviy-

madaniy qadriyatlarga tayanadigan erkin demokratik huquqiy jamiyatdir. 

           Mustaqilligimizning  dastlabki  yillaridayoq  Konstitusiyamizda  nodavlat 

notijorat  tashkilotlari  faoliyatiga  doir  asosiy  prinsinlarning  mustahkamlab 

qo’yilganligi  barcha  aholi  qatlamlari  manfaatlarining  aks  ettiradigan  bunday 

tashkilotlar keng tarmoqlarining rivojlanishi uchun qulay sharoit yaratdi.  

          Bugungi kunda mamlakatimizda jamiyat hayotining turli sohalarida 5100 

dan  ziyod  nodavlat  notijorattashkilotlari  faoliyat  yuritmoqda  va  bu  ko’rsatkich 

2000  yilga  qaraganda  2,5  barobar  ko’pdir.  Fuqarolir  yig’inlari  va  o’zini 

щo’i 

boshqarish organliri – mahallalar soni 10 mingdan ortiqni tashkil qiladi. Bo’lar 

qatorida  “Kamolot”  yoshlar  ijtimoiy  harakati,  O’zbekiston  xotin  –  qizlar 

qo’mitasi, “Sog’lom  avlod  uchun”, “Nuroniy”  jamg’armalari, “Ijod”  fondi, 

Nodavlat  notijorat  tashkilotlar  milliy  assosiasiyasi  va  boshqa  jamoat 

tashkilotlarini sanab o’tish mumkin

1

.  

                                                      

1

 I.Karimov. “Mamlakatimizda  demokratik  islohotlarni  yanada  chuqurlashtirish  va  fuqarolik  jamiyatini  

rivojlantirish konsepsiyasi” T.”o’zbekiston” 2010 y 42-b 

 

---

 

16 

          Bunday  tashkilotlarning  obrosi  oshib,  mustahkamlanib  borgani  sari 

fuqarolik  jamiyati  institutlarining  davlat  va  hokimyat  tizimlari  vaoliyati 

ustidanta’sirchan 

jamoatchilik 

nazoratini 

amalga 

oshirishdagi 

roloi 

jamiyatimizda toboro ortib bormoqda. Bugungi kunda jamoatchtlik va fuqarolik 

nazorati instituti jamiyatning davlat bilan o’zaro samarasi aloqasini ta’minlash, 

odamlakrning 

kayfiyatini, 

mamlakatda 

kechayotgan 

o’zgarishlarga 

munosabatini aniqlashtirish muhum vositalardan biriga aylanmoqda. 

          Mamlakatimizda  Ombudsman,  Inson  huquqlari  bo’yicha  milliy  markaz, 

“Itimoiy  fikr”  jamoatchilik  markazi,  Amaldagi  qonun  hujjatlarimonitoringi 

instituti  kabi  inson  huquqlari  bo’yicha  milliy  institutlar  va  boshqa  bir  qator 

tashkilotlarfaoliyat ko’rsatmoqda. 

          O’tgan davr moboynida mamlakatimiznidemokratik yangilash jarayonida 

fuqarolik  institutlarining  roli  va  ahamyatini  kuchatirishga,  fuqarolarning  eng 

muhum  sosial  –  iqtisodiy  muammolarini  hal  etishga  qaratilgan  200  dan  ortiq 

qonun hujjatlari qabo’l qilingani ham bu soha rivojiga katta e’tiborni ko’satadi.  

          Aytish  kerakki,  fuqarolik  jamiyati  institutlari  tizimida  nodavlat  notijorat 

tashkilotlarini tobora rivojlantirish, ularning mustaqil ish yuritishi va chinakam 

mustaqilligini  ta’minlash,  huquq  va  qonuniy  manfaatlarini  himoya  qilish, 

faoliyatini  tashkiliy  –  huquqiy,  moddiy  –  texnikaviy  jihatdan  qo’llab  – 

kuvatlashni  kuchaytirishga  qaratilgan  “Nodavlat  notijorat  tashkilotlari