A. B. P a k ir d in o V u. A. V a L i X o n o V

T u k li le y k o p la k iy a la r . 
Bu kasallik o'ziga xos bo'lib. faqat 
OIV infeksiyasiga chalinganlardagina kuzatiladi. Bemorlarda Ep- 
shteyn-Barr viruslaridan tashqari ba'zan kandida ham topiladi. Ka­
sallik o'chog'lari og'iz shilliq pardasida, tilda, ayniqsa, tishlarning 
izi tushgan yonbosh qismida. labning qizil hoshiyasida joy lashadi. 
Bu kasallikni teridagi so'gallarning shilliq qavatlarda o'ziga xos 
namoyon bo'lishi deb ham qaraladi. U yerlarda tukli leykoplaki­
yalar rivojlanadi. bu holat klinik nuqtayi nazardan shilliq qavatning 
oq rangli bo'lib qalinlashuvidir. Uning chegaralari noaniq. yuza- 
si notekis. «gofrilangandek». ya'ni ajinga o'xshagan bujmaygan 
boiadi. Epiteliyning ipsimon o'sib ketishi hisobiga xuddi tuklar 
bilan qoplangandek manzara kasb etadi.
O'smalarning o ich am lari bir necha mm dan 2-3 sm gacha yeti- 
shi mumkin. Shilliq qavat burmalari tekkislanib ketadi. bemorlarni 
hech qanday subvektiv xissiyot bezovta qilmaydi. ammo ba’zan 
kasallik o'chog'ida achishish, o'sha sohada sovuqni his qilish. 
og'izda ta'm bilishning yo'qolishi kuzatiladi. Agar toshmalarga
83
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

tegib ketilsa, ular oson qonab ketadi. Tilning pastki va vonbosh 
qismlarida ko'p uchraydi. oqish pilakchalar ikki tomonlama joy- 
lashsa-da. ammo asimmetrik bo'ladi. Ba'zan shunday elementlar 
yumshoq tanglayda va lunjda ham paydo bo'ladi. Leykoplakiyalar, 
shuningdek,vulvada, olatning bosh qismida, klitorda, qinda. bacha- 
don bo'yin qismida ham uchraydi. 2-3 sm diametrdagi oq yoki 
oqish-kulrang kasallik o'chog'lari paydo bo'ladi, ularning chegara- 
si aniq. yaxshi bilinadi. Leykoplakiya o'chog'larining o'z-o'zidan 
yo'qolishi kuzatilmaydi (23-rasm).
23-rasm.
Tukli leykoplakiya.
Virusli kasalliklarning alohida guruhini proliferativ kasalliklar 
tashkil qiladi: yuqumchil mollyusk. tukli leykoplakiya (yuqorida
84
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

berildi). oddiy so'gallar, o ‘tkir uchli kondilomalar. Yuqumchil 
mollyusk OIV infeksiyasiga uchraganlarning 18 % ida uchraydi. 
Kasallikning qay darajada og'irligi immun tanqisligi darajasiga 
bogiiq. Ko'plab papulez elementlar paydo bo'lishi,yirik tugun- 
lar ham hosil bo'lishi xosdir,ularning diametri 1 sm gacha yetishi 
mumkin. Yuzda, bo'yinda. teri burmalari sohalarida ko'p uchraydi. 
Erkaklarda soqol olish oqibatida juda ko'payib. tarqalib ketishi ku­
zatiladi. Quloq supralarida kistoz elementlar hosil bo'ladi. kaft va 
tovonlar esa juda kam zararlanadi (24-rasm).
24-rasm.