Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Ўзбекистои Ресиубликаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги

Ю РАК-ТОМИРЛАР ТИЗИМИ ФУНКЦИЯСИННИГ ВАЛЕОЛОГИК
АҲАМИЯТИ
Ю рак-томирлар ва нафас тизимининг маркази бир жойда-узунчоқ 
мияда жойлашган шунинг учун агарда нафас тўхтаса кетидан албатта 
озгинагина вақт утгач юрак-томирлар ҳаракати ҳам тўхтайди. Ва аксинча 
агар юрак тухтаса, 
нафас 
тезда ўз-ўзидан тўхтайди. Ҳаёт тугайди.
Нафас тизишшинг асосий вазифаси бутун организм ҳужайра ва
гўқимдларига ас 
ч акдород ( 0 2) етказиб бериб, карбонат ангидрид
(СО
2
) ва бошқа қрндаги кераксиз газларни организмдан чиқариб
ташлашдан иборатдир.
Одам органишида бврча ҳаётий жараёнларни, тизимлар, аъзолар,
туқима ва қужайралц »-<«ши учун уларни кислород ҳамда зарурий озуқа
моддалари билан таъминлайдшан қисм бу юрак-томирлар тизими
ҳисобланади.
Қон айланиш тизимининг асосий аҳамияти қонни қон томирлар 
бўйлаб тўхтовсиз ҳаракатини таъминлашдан иборатдир. Бундай вазифани 
юрак бажаради. Юрак ҳар бир сонияда ўнг бўлимига тахминан 70 мл 
қонни қабул қилса, чап томондан аорта оркали бутун танага шунча конни 
таркатади ва агарда 1 дақиқада 70 марта қисқарса, у ҳар минутда юракдан 
қон томирларга 5 литр атрофидаги конни, 1 кеча-кундузда 6-7000 минг 
литрдан ортиқ ва ўртача ҳисобда 70 йил давомида деярли 175'000'000 литр 
қонни ҳайдайди.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Бошкача килиб айтганда, юракнинг бир кеча-кундузда бажарган иши
6 каватли уй баландлигига 4'000 ю юкни кўтарган кран ишига баробар. 18 
соат давомида юракнинг бажарган иши ҳисобига вазни 70 кг одамни 
Останкино телеминораси, яъни 533 м баландиликка кўтариш мумкин экан.
Одамда 2 та қон айланиш доиралари тафовут этилади.
Юрак камераларидан иккита қон айланиш доираси бошланиб яна 
уларга келиб тугайди (расм-7 га каралсин).