O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maхsus ta’lim vazirligi o‘zbekiston respublikasi madaniyat va sport ishlari vazirligi

Test metodi 
Test – bu qisqa muddatli topshiriq bo‘lib, uning bajarilishi ba’zan psixik jarayonlar 
mukammalligining ko‘rsatkichi bo‘lib xizmat qilishi mumkin. Test metodi yordamida ayrim 
qobiliyatlarning, ko‘nikmalarning, malakalarning bor yoki yo‘qligini aniqlashga, u yoki bu kasb 
sohasida ishlash uchun layoqatlilik darajasini o‘rganish mumkin. 
 
Biografiya metodi. 
Odam psixikasini tekshirish uchun ayrim kishilarning hayoti va faoliyati haqidagi 
ma’lumotlar, ayniqsa ularning o‘zlari bergan ma’lumotlar (avtobiografiya, kundalik daftarlar, 
memuarlar, xatlar), shuningdek, boshqa kishilar yozib olgan biografiya ma’lumotlari (biografiyalar, 
esdaliklar, xatlar, xarakteristikalar va shunga o‘xshashlar) katta ahamiyatga egadir. 
Bu ma’lumotlar psixik faoliyat: namoyon bo‘lishining kuzatish va eksperiment yo‘li bilan 
tekshirib bo‘lmaydigan turlarini, masalan, ijodiy xayol – poeziya, muzika, texnika va boshqa shu 
kabi sohalardagi ijodiyot yuksak jarayonlarini, ilmiy kashfiyotlarda namoyon bo‘ladigan tafakkur 
faoliyati yuksak jarayonlarini, kuchli iroda va ma’naviy yuksak sifatlarning alohida ifodasi bo‘lgan 
qahramonlikni, shuningdek, geniallik, talantlilik va zo‘r qobiliyat kabi xislatlarni ochishga yordam 
beradi. Odam ongi namoyon bo‘lishining ana shunday turlari to‘g‘risida eng atoqli kishilar bayon 
qilgan fikrlariga qarab, yoki o‘sha shaxslarga yaqin yurgan kishilarning guvohliklariga qarab 
ko‘pgina fikr yuritish mumkin. 
Bundan tashqari, biografiyaga doir ma’lumotlar odamning individual kamolotida tarbiya, 
shuningdek, kishining faoliyati va o‘zi ustida ishlashi qanday o‘rin tutgani va qanday ahamiyat kasb 
etganini ham bilishga yordam beradi. 

---

47 
4- mavzu: Kasblarning psixologik tasnifi (klassifikasiyasi) va uning mohiyati.