1. Dasturiy taminot va uning turlari

22. Algoritm turlari. Chiziqli, Takrorlanuvchi, tarmoqlanuvchi algoritmga misollar 
Muammolarni yechish algoritmlarining xilma-xilligi bilan ularda hisoblash jarayonlarining 
uchta asosiy turini ajratish mumkin: 1) chiziqli; 2) tarmoqlanuvchi; 3) takrorlanuvchi. 
Hisoblash jarayoni muammoni hal qilishning barcha bosqichlari ushbu bosqichlarni 
yozilishning tabiiy tartibida amalga oshirilsa chiziqli deb nomlanadi. Tarmoqlaniuvchi – bu 
axborotni qayta ishlash yo'nalishini tanlash dastlabki yoki oraliq ma'lumotlarga (ba'zi mantiqiy 
shartlarning bajarilishini tekshirish natijalariga) bog'liq bo'lgan hisoblash jarayoni. 
Takrorlanuvchi - bu takrorlangan hisob-kitoblar qismi. Bir yoki bir nechta sikllarni o'z ichiga 
olgan hisoblash jarayoni siklik deb nomlanadi. Sikllari soniga ko'ra ma'lum (oldindan 
belgilangan) sonli sikllarga va noaniq miqdorda takrorlanuvchi sikllarga bo'linadi. Ikkinchisini 
takrorlash soni sikl zarurligini ko'rsatadigan ma'lum bir shartning bajarilishiga bog'liq. 
23. Algoritmni tasvirlash usullari 
Ijrochi tushunchasini biron bir rasmiylashtirish yordamida aniqlash mumkin emas. Ijrochi 
shaxs, odamlar guruhi, robot, dastgoh, kompyuter, dasturlash tili va boshqalar bo'lishi 
mumkin. Ushbu ijrochilarning har qanday xususiyatiga ega bo'lgan eng muhim xususiyat - bu 
ijrochining ba'zi buyruqlarni bajarishi. Shunday qilib, inson ijrochisi "turish", "o'tirish", 

---

15 
"kompyuterni yoqish" va hokazo buyruqlarni bajarishi mumkin, va ijrochi - dasturlash tilidagi 
buyruqlarni bajaruvchi. 
Berilgan ijrochi bajarishi mumkin bo'lgan buyruqlarning butun majmuasi ijrochining 
buyruqlar tizimi deb nomlanadi. Algoritmni tasvirlash uchun quyidagi usullar qo’llaniladi: 
og'zaki (yozib olish uchun cheklangan so'zlar to'plami va qat'iy qayd qoidalariga ega bo'lgan 
maxsus rasmiy tillardan foydalaniladi. Bu ma'lumotlarni qayta ishlashning ketma-ket 
bosqichlarini tavsiflash), formula, Og'zaki-formulali, so’zlar yordamida, grafik (o'zaro bog'liq 
funktsional bloklarning ketma-ketligi sifatida tasvirlangan, ularning har biri bittasining 
bajarilishiga mos keladi yoki bir nechta harakatlar – bloksxema).