Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

Лойиҳа иштирокчилари, уларнинг иқтисодий ва 
молиявий аҳволи билан боғлиқ хатарлар
ҳам ҳамиша содир 
бўлиши мумкин бўлган хатарлардир. Эркин иқтисодиёт шароитида 
бугунги гуллаб-яшнаб турган корхона маълум вақтдан кейин 
объектив ва субъектив омиллар натижасида банкрот ҳолатига, 
иқтисодий жиҳатдан ночор аҳволга тушиб қолиши мумкин.
Шу туфайли лойиҳа иштирокчилари ўртасида ўзаро ишонч 
билан бирга иқтисодий ва молиявий имконият ҳам таъминланган 
бўлиши лозим. 
Акс ҳолда: 
*
кредитни ўз вақтида тўламаслик; 
*
дебитор ва кредитор қарзларнинг кўпайиб кетиши; 
*
ўз вақтида валюта конвертациясини амалга оширилмасдан 
валюта курси бўйича кўп маблағ тўланиши каби салбий 
ҳолатларнинг рўй бериши мумкин.
Буларнинг ҳаммаси умумий ишнинг самарадорлигини 
пасайтиришга, лойиҳани амалга оширишда кўзда тутилган 
мақсадга эришишнинг қийинлашишига олиб келади. 

---

220 
Ҳуқуқий таъминот ва кафолат билан боғлиқ хатарлар
ҳам ўта муҳим хатарлардир. Одатда ҳамкорларга тенг ҳуқуқий 
имконият берилади. Бирининг ҳуқуқни бузиши иккинчисининг 
маънавий ва моддий манфаатига зид келиши мумкин. Шу туфайли 
ўзаро иқтисодий муносабатда, айниқса лойиҳани амалга оширишда 
ҳуқуқий таъминот тўлиқ бўлиши лозим. Бу таъминот Ўзбекистон 
Республикасининг 
турли 
Қонунлари 
ва 
бошқа 
меъёрий 
хужжатларда ифода этилган. Лекин, айнан, шу лойиҳани 
бажаришда иштирокчиларнинг ҳуқуқ ва мажбуриятлари тегишли 
шартномалар билан расмийлаштирилган бўлиши лозим. Ҳуқуқий 
таъминотнинг асосида шартнома ётади. 
Ҳуқуқий таъминот ва кафолат билан боғлиқ хатарларнинг 
пайдо бўлишига 
*
қонунларнинг етарли даражада мукаммал эмаслиги; 
*
шартноманинг ҳар томонлама мукаммал тузилмаганлиги; 
*
томонларнинг ўз мажбуриятларини бажаришда лоқайдлик ва 
масъулиятсизликка йўл қўйиши; 
*
ходимларнинг 
ҳуқуқий 
билими 
ва 
маданиятининг 
етишмаслиги каби ҳолатлар сабаб бўлиши мумкин.
Ушбу хатарларни бартараф қилишнинг асосий йўлларидан 
бири ходимларда қонун билан ишлаш, қонунни билиш, уни тан 
олиш кўникмасини ўйғотиш лозим. Ўзаро иқтисодий муносабатда 
қонун диктатурасини ўрнатиш, уни тан олиш мувофақиятнинг 
асосий омилидир.