Тошкент молия институти ҳузуридаги илмий даражалар берувчи dsc

Ундирилиш объектига кўра:
-
давлатнинг ички бозорида эркин муомалага чиқариш учун четдан 
келтирилаѐтган, яъни импорт товарларига нисбатан 
бож
қўлланилади.
 
-
давлат 
божхона 
чегарасидан 
чиқиб 
кетаѐтган, 
яъни 
экспортқилинаѐтган товарлардан 
бож
удирилади ва бундан асосий 
кўзланганмақсад ички бозордаги нархларни жаҳон бозоридаги нархлар билан 
тенглаштиришдир;
 
-
давлат ҳудудида жойлашган икки божхона органи орқали ўтиб 
кетаѐтган, яъни транзит ўтаѐтган товарлардан 
бож
ундирилади. Бундай бож, 
асосан, савдо урушлари пайтида қўлланилади.
 
Фавқулодда қўлланилишига кўра: 
-
Мавсумий божлар
асосан, халқаро савдони тезкор тартибга солиш 
мақсадида қўлланилади, мисол учун, қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини 
оладиган бўлсак одатда уларнинг мудати бир неча ойдан узоғи билан бир 
йилдан ошмаслиги керак.
-
Демпингга қарши божлар
, ички бозорга паст нархларда олиб 
кирилаѐтган товарларга нисбатан қўлланилади, агарда маҳаллий ишлаб 
чиқарувчиларга бундай нархларда товар олиб кириш зарар етказса, ушбу бож 
турининг қўлланиши самарали натижа беради ва ишлаб чиқариш ҳажмини 
кенгайтиради; 

---

26 
-
Компенсацион божлар
, бундай турдаги божлар бевосита ва билвосита 
субсидиялар олиб ишлаб чиқарилган ва арзон нархда ички бозорларга кириб 
келган товарларга нисбатан қўланилади; 
-
Махсус божлар
. Одатда бундай божлар маҳаллий ишлаб 
чиқарувчиларни ҳимоя қилиш билан бирга, савдо муносабатларида ишлаб 
чиқилган хорижий давлатлар сиѐсатига жавоб тариқасида ҳам, давлат 
манфаатларини кўзлаган ҳолда, қўлланилади. 
Бундай турдаги божлар ҳамкорлар томонидан мажбуриятлар суистеъмол 
қилинган ҳолда қўлланилади. Бундай божлар қўлланилишида, асосан, икки 
томонлама шартнома ва келишувлар муҳим роль ўйнайди ҳамда улар сиѐсий 
йўл билан ҳал қилинади. Мазкур божлар бошқа бож турлари қўлланилмаган 
ҳолатда ѐки бузилганда ишлатилади.