Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети ҳ. П. Абулқосимов, М.Ҳ. Абулқосимов иқтисодиёт қисқача изоҳли луғат «noshirlik yog‘dusi»

Прогрессив солиқ ставкасида даромад, объект кўпайиб 
бориши билан солиқ ставкаси ҳам ёнма-ён ўсиб боради. Бу 
ставканинг йилдан йилга камая бориши ишчи ва хизматчи
-
ларнинг меҳнат фаоллигини оширишга ҳамда даромадлари
-
нинг ўсиб боришига имкон яратишга қаратилган. Ҳозирги 
кунда бундай ставкани қўллашдан мақсад пул инфляцияси
-
ни жиловлаш, пул муомаласини мустаҳкамлаш ва бюджетга 
салмоқли даромад тушишини кўзда тутади.
Промесса – 1) шундай ҳужжатки, унга кўра облигация, 
ютуқли заём ёки лотерея билети эгаси (сотувчи) ютуқни, 
агар у ушбу облигация (билет)нинг яқин орадаги тиражига 
тўғри келса, маълум миқдордаги пулга бошқа шахсга (хари
-
дорга) сотиш мажбуриятини олади. Ютуқ чиқмаса, харидор
-
нинг ҳамма мажбуриятлари тугайди; 2) облигация сотувчи
-
нинг у тиражга чиққан ҳолда тўлаш тиражига ҳали чиқмаган 
ўшандай бошқа облигацияга ёки шунга ўхшаш ютуқли заём
-
га алмаштириб бериши ҳақидаги мажбурияти.
Пропорционал солиқ ставкасида объект қандай бўли
-
шидан қатъи назар, бир хил улушдаги (пропорцияда) солиқ 
тўланади. Масалан, ҚҚС бўйича маҳсулотлар (ишлар, хиз
-
матлар) оборотига 20 фоизли ставка белгиланган бўлса, обо
-
рот 10 минг сўм бўлса ҳам, 100 минг сўм бўлса ҳам хатто
-
ки миллион сўм бўлса ҳам ставка 20 фоиз тура беради, яъни 
улуш ўзгармайди.
Протекционизм (фран. protectionnisme, лот. protectio 
– ҳимоя) – давлатнинг миллий иқтисодиётни чет эл 
рақобатидан, ички бозорни чет эл товарларининг кириб 
келишидан ҳимоя қилишга қаратилган иқтисодий сиёса
-
ти. Протекционизм экспортни рағбатлантириш, импортни 
чеклаш, импорт молларидан бож ҳақларини ошириш ва шун
-
га ўхшаш бошқа тадбирларида ўз ифодасини топади. Про
-
текционизм – давлатнинг хориж рақобатидан ички бозорни 

---

296
ҳимоя қилиш сиёсати, мамалакатга олиб келинаётган товар
-
ларга юқори божлар белгилайди, айрим товарларни олиб ке
-
лиш чекланади ёки умуман тақиқланади.
Пудрат – шартнома ёки хўжалик юритишнинг бир тури. 
Бир томоннинг иккинчи томон талабига кўра белгиланган 
ишни бажариши тўғрисидаги шартнома.