Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети ҳ. П. Абулқосимов, М.Ҳ. Абулқосимов иқтисодиёт қисқача изоҳли луғат «noshirlik yog‘dusi»

Иқтисодиётни давлат томонидан тартибга солиш 
(ИДТТС) – давлат томонидан иқтисодиётни тартибга солиш 
бўйича қонунчилик, ижро ва назорат қилиш характеридаги 
тадбирлар тизимини ишлаб чиқиш ва амалга ошириш.
Иқтисодиётни давлат томонидан тартибга со-
лиш (ИДТТС) мақсади – ижтимоий ва иқтисодий 
барқарорликни таъминлаш, иқтисодий тизимни мустаҳ-
камлаш ва уни ўзгартириб турувчи шароитга мослаштириш
-
га қаратилади.
Иқтисодиётни давлат томонидан тартибга солиш 
(ИДТТС) усуллари – тартибга солишнинг маъмурий ва 
иқтисодий воситалари бирлиги. 
Бевосита(маъмурий) усул
-
лар –
иқтисодиётни тартибга солишнинг таъқиқлаш, рухсат 
бериш ва мажбур қилиш характеридаги маъмурий воситала
-
ри. 
Билвосита(иқтисодий) усуллар 
– иқтисодиётни тартибга 
солишнинг иқтисодий восита ва дастаклари.
Иқтисодиётни ислоҳ қилишнинг биринчи босқичида 
муҳим йўналишлари: Биринчидан, ўтиш жараёнининг 
ҳуқуқий асосларини шакллантириш, ислоҳотларнинг 
қонуний-ҳуқуқий негизини мустаҳкамлаш; иккинчидан, 
маҳаллий саноат, савдо маиший хизмат корхоналарини, 
уй-жой фондини хусусийлаштириш, қишлоқ хўжалигида 
ва халқ хўжалигининг бошқа соҳаларида мулкчиликнинг 
янги шаклларини вужудга келтириш; учинчидан, ишлаб 
чиқаришнинг пасайиб боришига барҳам бериш, молиявий 
аҳволнинг барқарорлашувини таъминлаш.
Иқтисодиётни ислоҳ қилишнинг иккинчи босқичида 
белгиланган вазифалар. 
Биринчи вазифа
– давлат мулкла
-

---

177
рини хусусийлаштириш соҳасида бошланган ишни охирига 
етказиш. Бунда давлат мулкини хусусийлаштириш, тадбир
-
корлик фаолиятини кенг қўллаб-қувватлаш, кичик хусусий 
корхоналар ташкил қилишни рағбатлантириш ҳисобига иш
-
лаб чиқаришда давлатга қарашли бўлмаган қисмнинг улу
-
шини ошириш кўзда тутилади. 
Иккинчи вазифа
– мутаносиб 
иқтисодий ўсишни ва макроиқтисодий барқарорликни таъ
-
минлаш. Бу ҳам корхоналар ва тармоқларнинг, умуман дав
-
латнинг иқтисодий ва молиявий барқарорлигига эришиш им
-
конини беради. 
Учинчи вазифа
– миллий валюта – сўмни яна 
ҳам мустаҳкамлашдан иборат. Бу эса сўмнинг конвертация
-
си, қатъий валюталарга эркин суръатда алмаштириш лаёқати 
демакдир, унга пулнинг қадрсизланишига қарши таъсирчан 
чораларни қўллаш, истеъмол моллари ишлаб чиқаришни 
кўпайтириш ҳамда ички бозорни шундай моллар билан тўл
-
дириш, корхоналарнинг четга товарлар чиқаришини кенгай
-
тириш ҳисобига валюта заҳираларини мустаҳкамлаш йўли 
билан эришилади. 
Тўртинчи вазифа
– иқтисодиётнинг тар
-
кибий тузилишини тубдан ўзгартириш, модернизация ва ди
-
версификация қилиш, техник ва технологик қайта жиҳозлаш, 
хом ашё етказиб беришдан тайёр маҳсулот ишлаб чиқаришга 
ўтиш.