Суд амалиётини умумлаштириш материаллари тўплами (кўчирмалар)

4. Ипотека шартномаси давлат рўйхатидан ўтказилган 
пайтдан бошлаб тузилган деб ҳисобланади ва кучга киради. 
Ипотека шартномасини нотариал тартибда тасдиқлаш ва дав-
лат рўйхатидан ўтказиш қоидаларига риоя этмаслик унинг 
ҳақиқий эмаслигини келтириб чиқаради. Бундай шартнома 
ўз-ўзидан ҳақиқий эмас ҳисобланади.
даъвогар тиФ Миллий банки тошкент вилоят бўлими даъ
-
во аризаси билан хўжалик судига мурожаат қилиб, жавобгар 
«Қўлдош ота» хусусий чорвачилик хўжалигининг гаровдаги ва 
бошқа мол-мулки ҳисобидан 25 000 000 сўм муддати ўтган кредит 
қарзи, 7 371 284 сўм кредит фоизини ундиришни сўраган.
биринчи инстанция судининг ҳал қилув қарори билан даъво 
қаноатлантирилган.
иш апелляция ва кассация инстанцияларида кўрилмаган.
иш ҳужжатларидан кўринишича, тарафлар ўртасида кредит 
шартномаси тузилган. шартномага кўра хўжаликка қора мол 
ва уларга озуқа (ем-хашак) сотиб олиши учун уч йил муддатга 
30 000 000 сўм кредит ажратилган.
кредит қайтарилишини таъминлаш мақсадида тарафлар 
ўртасида гаров шартномаси тузилган бўлиб, унга кўра хўжалик 
ўзига тегишли бўлган бино ва иншоотлар ҳамда «нексия» автомо
-
билини гаровга қўйган. кейинчалик тарафлар ўртасида тузилган 
келишув шартномасига биноан гаровга қўйилган «нексия» авто
-
мобили 1995 йилда ишлаб чиқарилган «Форд Эскорт» русумли ав
-
томобиль билан алмаштирилган.
биринчи инстанция суди тарафлар ўртасида тузилган га
-
ров шартномаси бўйича гаровга «Қўлдош ота» хусусий чорвачи
-
лик хўжалигига тегишли бўлган 14 хонали бир қаватли бино ва 
иншоотлар қўйилганлигига, мазкур гаров шартномаси эса дав
-
лат рўйхатидан ўтказилмаганлигига ҳуқуқий баҳо бермасдан, 
қарздорликни гаровга қўйилган мол-мулк ҳисобидан ундириш 
ҳақида хулосага келган.
Ваҳоланки, «ипотека тўғрисида»ги Ўзбекистон Республика
-
си Қонунининг 12-моддасига кўра ипотека тўғрисидаги шарт-
нома (шу жумладан, навбатдагилари ҳам) нотариал тартибда 
тасдиқланиши ва давлат рўйхатидан ўтказилиши керак. ипотека 

---

72
тўғрисидаги шартнома давлат рўйхатидан ўтказилган пайтдан 
эътиборан тузилган деб ҳисобланади ва кучга киради. ипотека 
тўғрисидаги шартномани нотариал тартибда тасдиқлаш ва давлат 
рўйхатидан ўтказиш қоидаларига риоя этмаслик унинг ҳақиқий 
эмаслигини келтириб чиқаради. бундай шартнома ўз-ўзидан 
ҳақиқий эмасдир.