Аудиторский отчет

Инвестиция кўчмас мулки 
–
 
бу мулк (ер ёки бино (ёки бинонинг бир қисми) ёки ҳар 
иккаласи ҳам) ижара тўловларини олиш ёки қиймати ўсиши билан боғлиқ наф олиш 
мақсадида сақланадиган ёки ҳар иккаласини ҳам кўзда тутган ҳолда, лекин ишлаб чиқаришда 
ёки товарлар ва хизматлар етказиб беришда ёки маъмурий мақсадлар учун ёки одатий 
фаолият жараёнида сотиш учун мўлжалланмаган тақдирдагина тан олинади. 
Инвестиция кўчмас мулкига қуйидаги мисоллар келтирилган: 
- ташкилотга қарашли (ёки ташкилот томонидан сақланадиган бинога тегишли бўлган 
фойдаланиш ҳуқуқи шаклидаги актив) ва бир ёки бир нечта шартнома бўйича операцион 
ижарага берилган бино; 
- айни пайтда банд бўлмаган, лекин бир ёки бир неча шартномалар бўйича ижарага бериш 
мақсадида сақланадиган бино; 
- қурилаётган ёки инвестиция мулки сифатида келажакда фойдаланиш учун яратилаётган 
кўчмас мулк. 
3.9.1
 
Дастлаб тан олиш 
Баъзи ҳолларда кўчмас мулкнинг ижара тўловларини олиш учун ёки молк-мулкнинг нархи 
ўсиши билан боғлиқ бир қисми даромад олиш мақсадида сақланади, бошқа бир қисми ишлаб 
чиқариш, товарларни етказиб бериш, хизмат кўрсатиш, маъмурий мақсадлар учун сақланади. 
Агар ажратилган қисмлар алоҳида сотилиши мумкин бўлса, ташкилот бу қисмларнинг 
алоҳида ҳисобини юритади. Агар ажратилган қисмларни алоҳида сотиш имконияти бўлмаса, 
у ҳолда тегишли кўчмас мулк товар ёки хизматларни ишлаб чиқариш, етказиб бериш, 
маъмурий мақсадларда фойдаланиш учун сақланган қисми аҳамиятсиз бўлгандагина 
инвестиция кўчмас мулки деб ҳисобланади.
Баъзи ҳолларда ташкилотнинг шуъба корхонаси томонидан ижарага олинган кўчмас мулки 
мавжуд бўлади. Бундай кўчмас мулк консолидациялашган молиявий ҳисоботда инвестиция 
кўчмас мулки сифатида қаралмайди, чунки бутун гуруҳ нуқтаи назаридан бу мулкдорнинг 
мулкидир. Бироқ, ушбу мулкка эгалик қилувчи ташкилот нуқтаи назаридан, агар у 
инвестиция кўчмас мулки таърифига жавоб берса, инвестиция кўчмас мулки ҳисобланади. 
Шунинг учун унинг алоҳида молиявий ҳисоботида ташкилот ушбу мулкни инвестиция 
кўчмас мулки сифатида акс эттиради. 
Ташкилотнинг инвестиция кўчмас мулкини ҳисобга олиш учун дастлабки ҳисобга олиш 
моделидан фойдаланади ва ушбу сиёсатни барча инвестиция кўчмас мулки объектларига 
қўллайди. 

---

АБС Ташкилоти Ҳисоб сиёсати 
Страница 24 из 46