O‘zbeкiston respubliкasi



Download 3,47 Mb.
Pdf ko'rish
bet37/382
Sana14.06.2022
Hajmi3,47 Mb.
#669866
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   382
Bog'liq
hozirgi ozbek tili

1.
 
Fonologik ziddiyatning ziddiyat tizimiga munosabatiga 
ko„ra tasnifi
. Bunda ziddiyat bir o‗lchovli va ko‗p o‗lchovli, 
muntazam va ajralgan ziddiyatga bo‗linadi. Bir o‗lchovli ziddiyatda 
fonemalar bir belgi asosida zidlanadi. Masalan, 

va 

fonemalaridan 
biri lablanmagan va ikkinchisi lablangan bo‗lib, bunda ular bir belgi – 
«lablangan»lik xossasiga ko‗ra qarama-qarshi turadi. 
Кo‗p o‗lchovli ziddiyatda ziddiyat a‘zolari birdan ortiq belgi 
asosida qarama-qarshi qo‗yiladi: 

~

ziddiyatida 

yopiq va 
lablanmagan bo‗lsa, 

yarim yopiq, lablangan. 
Muntazam ziddiyatda zidlanuvchi a‘zolar o‗zaro o‗ziga xos 
belgilar asosida qarama-qarshi qo‗yiladi: «

– tor, 
o
– keng» zidlanishi 
muntazam zidlanish. Bunda 

fonemasi «tor»lik, 

fonemasi «keng»lik 
belgisiga ega. «

(tor) – 

(tor emas)» zidlanishi esa muntazam emas. 
Chunki birinchi a‘zoda ziddiyat belgisi aniq, ikkinchi a‘zoda aniq 
emas. Agar ikkinchi a‘zoning ziddiyatdagi belgisi «keng» bo‗lganda 
edi, ziddiyatni muntazam ziddiyat deyish mumkin bo‗lar edi. 
Bir belgining bo‗linishlari asosida zidlanish ajralgan zidlanish 
deyiladi. 
2.
 
A‟zolari o„rtasidagi munosabatga ko„ra ziddiyat tasnifi

Bunga ko‗ra, privativ (noto‗liq), gradual (darajali), teng qiymatli 
ziddiyatlar ajratiladi. 
Birinchi tasnifda ziddiyat belgisi xarakteriga ko‗ra ziddiyat turlari 
ajratilgan bo‗lsa, ikkinchi tasnifda fonemalarning ziddiyat a‘zolariga 
munosabatiga ko‗ra tasnifi amalga oshiriladi. 
3.
 
Barqarorlik darajasiga ko„ra zidlanish barqaror va 

Download 3,47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   382




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish