O‘zbeкiston respubliкasi


MAVZU YUZASIDAN SAVOL VA TOPSHIRIQLAR



Download 3,47 Mb.
Pdf ko'rish
bet197/382
Sana14.06.2022
Hajmi3,47 Mb.
#669866
1   ...   193   194   195   196   197   198   199   200   ...   382
Bog'liq
hozirgi ozbek tili

MAVZU YUZASIDAN SAVOL VA TOPSHIRIQLAR 
1.
Ot UGMsi haqida gapiring. 
2.
Otning derivatsiyasi haqida gapiring. 
3.
Otning tasniflovchi kategoriya qaysi? 
4.
Otda sintaktik kategoriyalar voqelanishini bayon qiling. 
5.
Bog‗lama qanday xususiyatlarga ega? 
6.
Atoqli otlarga xos qaysi xususiyatlar turdosh otlarda aynan 
takrorlanadi? 
7.
Odam, tabiat, hayvon, shirinlik 
kabi umumiy nomlar aniq otmi? 


249 
SIFAT 
 
Tayanch tushunchalar 
sifat, asliy sifat, nisbiy sifat, umumiy grammatik ma‟no, oraliq 
grammatik ma‟no, xususiy grammatik ma‟no, ravish, munosabat, 
lug„aviy-ma‟noviy guruh, lug„aviy shakl, daraja, derivatsiya, 
transpozitsiya, konversiya, relyatsiya 
 
56-
 
§. Sifat va uning UGMsi 
 
Asosan predmetning, qisman harakatning belgisini bildiruvchi 
mustaqil so‗z sifat deyiladi: 
qizil 
qalam, 
oq 
kabutar, 
yaxshi 
gapirmoq

Boshqa so‗z turkumi ham belgi ifodalaydi. Ammo sifat barqaror 
va turg‗un belgi ifodalashi jihatidan ulardan ajralib turadi. Masalan, 
Gul qizil 
deganda turg‗un (statik) belgi, 
Gul qizardi 
deganda esa 
o‗zgaruvchi (dinamik) belgi namoyon bo‗lgan. Sifat anglatadigan 
belgi boshqa turkum anglatadigan belgidan xususiyati 
bilan 
farqlanadi. Masalan, 
qizg„ish – qizil – qip-qizil. 
Boshqa turkum 
anglatuvchi belgida esa bunday xususiyat yo‗q. Sifat gapda asosan 
sifatlovchi aniqlovchi, qisman kesim, hol vazifasida keladi. 
Shu asosda sifatning UGMsini «asosan predmetning, qisman 
harakatning belgisini bildirib, gapda asosan sifatlovchi aniqlovchi, 
ba‘zan kesim, ayrim hollarda hol vazifasida kelish» ko‗rinishida 
tiklash mumkin. 
Belgi tushunchasi o‗z ichiga rang-tus, hajm-shakl, xarakter, vazn, 
maza kabini qamrab oladi. Belgining xususiyatiga ko‗ra sifat ikkiga 
bo‗linadi: 
asliy sifatlar 
va 
nisbiy sifat

Asliy 
sifat 
predmetning 
turg‗un, nisbatlanmaydigan va 
darajalanadigan belgisini ifodalaydi: 
qizil, sariq, katta, ko„p, oz

Nisbiy sifatlar belgini qandaydir bir predmet, belgi, miqdor, o‗rin 
va harakatga nisbatan ifodalaydi: 

Download 3,47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   193   194   195   196   197   198   199   200   ...   382




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish