Psixologiya

 

 

Rasmiy  lider  liderlikka  saylangan  yoki  tayinlangan  lider  bo`lib,  ushbu  jamoaning 

faoliyatiga rasman javobgar hisoblanadi. 

Norasmiy  lider  -  rasmiy  liderlik  mavqeini  egallamaganligiga  qaramay,  ko`pchilik 

tomonidan e

’tirof etilgan, obro`ga ega bo`lgan lider. 

Guruhlar yoki jamoalarda o`ziga   boshchilik   rolini   oluvchi   shaxs   

farqlanadi.   Psixologiyada bunday shaxs lider deyiladi. 

Lider  guruhni  tashkil  etish  va  boshqarish  uchun  tayinlanishi  yoki 

belgilanishi mumkin. 

---

 

48 

 

 

 

 

 

 

 

Liderlik 

uslublari 

Demokrati

k 

 Avtoritar  

Liberal 

Guruhda 

maqsadga 

erishishning 

usul 

va yo`llarini 

rejalashtiris

Guruh 

a’zolarining 

faolligini oshirish 

Muayyan 

muhitni 

tashkil 

etish 

 

Guruh a

’zolari 

o`rtasida 

javobgarlikni 

taqsimlash 

Lider 

quyidagi 

vazifalarni 

bajaradi 

---

 

49 

Demak,  ayni  bir  jamoada  bir  necha  lider  mavjud  bo`lishi  mumkin.  Agar  jamoada  liderlar 

ko`p  bo`lsa,  bu  ijobiy  holat.  Lekin  bunda  liderlarning  axloqiy  normalari  bir-biriga  zid 

kelmasligi  lozim.  Liderlarning  turli-tumanligi  jamoa  hayotining  turlicha  bo`liilini 

ta

’minlaydi. 

 

 Bu jihatdan o`zaro munosabatlarnnng 3 xil darajasini ajratib ko`rsatish mumkin. 

 

 

 

 

Jamoadagi normal psixologik iqlimni belgilovchi bevosita ko`rsatkichlar ham mavjud. 

          Jamoadagi erkinlik atmosferasi. 

           Muloqot turli shakllarining mavjudligi. 

  

Umumiy maksadni tushunish va unga erishishga intilish. 

  

Fikr-mulohazalarni ochiqchasiga aytish imkoniyatining mavjudligi. 

          Tanqid qilish erkinligi. Nizolarning ham mavjud bo`lishi. 

          Jamoa a

’zolari o`rtasida vazifalarning to`g`ri taqsimlanishi. 

          Boshliqning norasmiy o`rtasida vazifalarning to`gri taqsimlanishi. 

           Xodimlar qo`nimsizligining kamligi. 

Bulardan  tashqari  jamoaning  psixologik  iqlimiga  bir  qancha  omillar  ta

’sir  ko`rsatishi 

mumkin. 

O`quvchi, talabalar jamoasidagi ma

’naviy psixologik iqlimning tashqilotchisi – o`qituvchi, 

guruh  rahbari  hisoblanadi.  Har  bir  guruh  rahbari  jamoada  normal  psixologik  iqlimni 

yaratish  uchun  unga  ta

’sir  etuvchi  omillarni  yaxshi  bilishi  zarur.  Chunki  yaxshi  tashkil 

etilgan  jamoada  normal  psixologik  iqlim  mavjud  bo`lganda  guruh  a`zolarining 

o`zlashtirishi, tartib-intizomni saqlashi ham yaxshi yo`lga qo`yiladi.