Uning navqironligi
Fan sifatida
Ikkala muallif ham biri psixolog, biri sotsiolog, bo`lishiga qaramay, bu fanning asosiy
predmeti ijtimoiy taraqqiyot hamda psixik taraqqiyot qonuniyatlarini uyg`unlikda
o`rganishdir, degan umumiy xulosaga kelishgan.
Hozirgi kungacha ijtimoiy psixologiyaning mavzu bahsi va u o`rganadigan sohalar
borasida turlicha qarashlar va tortishuvlar mavjud.
Ijtimoiy psixologiyaning mavzu bahsi borasidagi qarashlar.
Rus sotsiologlari: G. P. Predvechniy va A. Sherkovenlarn
ing “Sotsial
psixologiya” kitobida “Ob`ektiv borliqning, unda ro`y beradigan hodisalarning
psixik tomonidan o`ziga xos tarzda in`ikos etilishidir.” deb bayon qilganlar. Ular
ko`proq sotsiologik yondashish bilan muammolarni yechishga harakat qilganlar.
o`zining metodi, predmeti va fanlar tizimidagi o`rninig yangiligi,
taraqqiyotning yangi davriga shakllanib, rivojlanishiga turtki
berganligi bilan bog`liqdir.
Yuzaga kelishi va tan olinishi rasman 1908
– yil hisoblanib,
xuddi ana shu yil ingliz psixologi V. Makdugall “Ijtimoiy
psixologiyaga kirish”, amerikalik sotsiolog olim E. Ross esa
“Ijtimoiy psixologiya” asarlarini chop ettirgan edilar.
O`zbekiston Respublikasi Oliy majlisining IX sessiyasida Respublika Prezidenti
I.A. Karimov oliy ta’limni isloh qilishda va malakali kadrlarni tayyorlashda
ijtimoiy psixologiyaning fan sifatida alohida o`rni borligiga jamoatchilik
diqqatini qaratdi.
Nemis olimlari G.Gibsh va M.Forverglar fan predmetiga
shunday ta’rif keltiradi:
“Odamlar uyushmasi koorparatsiyalar – ijtimoiy psixologik tadqiqotlarning
asosidir”, ob`ekti – ijtimoiy o`zaro ta`sirdir.
5
1.1- sxema
Rus olimasi Galina Andreevaning ta`kidlashicha ijtimoiy psixologiya sohasida ishlayotgan
mutaxasisni kimligi
– uning fan predmetiga yondashuvida namayon bo`ladi.
Sotsiolog ijtimoiy qonuniyatlari jamiyatdagi an`analar va uning qoidalar tilida
tushuntirsa, psixolog
– shaxs psixologiyasining qonuniyatlarini umumjamiyat qonun
qoidalariga tadbiq etadi. G. Andreeva ijtimoiy psixologiyaning mavzu bahsi haqidagi
hozirgi zamon qarashlarini umumlashtirib, uch xil yondashish mavjudligini asoslaydi.
1.2-sxema.
Ijtimoiy psixologiyaning alohida fan bo`lib ajralib chiqishiga sabab bo`lgan
Ilmiy manbaalar ikki fan psixologiya va sotsiologiya faning erishgan yutuqlari va har
qaysining doirasida ma`lum muammolarning echilishi uchun yana qo`shimcha alohida
fanning bo`lishi lozimligini tan olish tufayli yuzaga keldi. Psixologiya va sotsiologiya
ijtimoiy psixologiya fanining
“Ota - onalaridir”.
Do'stlaringiz bilan baham: |