O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent to‘qimachilik va engil sanoat instituti “Charm buyumlarini konstruksiyalash va texnologiyasi” kafedrasi 5320900- «Engil sanoat konstruksiyasini ishlash va

2- LABORATORIYA ISHI
POYABZAL USTKI DETALLARIGA ISHLOV BERISH TEXNOLOGIK
JARAYONLARINI LOYIHALASH
Poyabzal ustki detallari tanovorga yig‘ishdan oldin ishlov beriladi. Ustki
detallarga ishlov berish tavsifi poyabzal turiga va uni qanday maqsadlarda ishlatish
uchun mo‘ljallanganligiga, hamda detallarning materiallariga bog‘liqdir.
Hozirgi vaqtda poyabzal ustki detallarini tanovorga yig‘ishga tayyorlash
operatsiyalar soni poyabzal tag detallari singari o‘zgarmas bo‘lib u tanovorning turi
va konstruksiyasiga unchalik bog‘liq emas.
Poyabzal ustki detallarini tanovorga yig‘ishga tayyorlash texnologik
jarayonlarni loyihalashda namunaviy qo‘llanmadan foydalanish lozim.
Ishdan maqsad.
Berilgan poyabzal assortimenti uchun ishlov berish texnologik jarayonlarni
loyihalash
Ishning xajmi
- poyabzal ustki detallariga ishlov berish texnologik jarayonlarini loyihalash
- poyabzal ustki detallariga ishlov berish texnologik operatsiyalarni bajarishda
jixozlarni tanlash va asoslash
- poyabzal ustki detallariga ishlov berish operatsiyalarining texnologik kartalarini
tuzish

---

6
1. Poyabzal ustki detallariga ishlov berish texnologik jarayonlarini loyihalash
Poyabzal ustki detallariga ishlov berish texnologik jarayonlari quyidagilar
asosida ishlab chiqiladi.
- poyabzal ustki detallari struktura jadvali
- tanovor va ustki detallari konstruksiyasining o‘ziga xosligi
- texnologik jarayonlarni loyihalash uslubiga, charm buyumlar ishlab chiqarish
namunaviy texnologiyasi va adabiyotlar taxlili asosida ustki detallarga ishlov berish
texnika va texnologiyalarining rivojlanishiga
- sanoatning rivojlanganlik darajasiga
Poyabzal ustki detallariga ishlov berish texnologik jarayonlarni loyihalashda
quyidagilar aniqlaniladi.
- tanovor konstruksiyasi
- ishlov berish texnologik operatsiyalarni bajarishda jixozlar va yordamchi
materiallarni tanlash uchun tanovor detallarining turi, rangi va qalinligi
- sirtqi detallarning ko‘rinuvchi qirralariga ishlov berish (kuydirish, bukish, bo‘yash
va x.k.), hamda ustki detallarni o‘zaro va tanovorga biriktirish usuli.
- bezak choklarning mavjudligi va uning joylashgan o‘rni.
Texnologik jarayonlarni loyihalashda ishlov berishning ilg‘or usullarini
tanlash, yangi materiallarni va yuqori unumdorlikga ega bo‘lgan yarim avtomat,
agregat, avtomatik liniyalarni qo‘llashni ko‘zda tutish lozim
Poyabzal ishlab chiqarish namunaviy texnologiyasi asosida xar-bir poyabzal
uchun aloxida ishlov berish texnologik operatsiyalar ketma-ketligi tuziladi. Poyabzal
ustki detallariga ishlov berish texnologiyasi umumiy bo‘lganligi uchun texnologik
jarayonlarni loyihalashda ularni guruxlarga birlashtirish lozim. Xar-bir poyabzal
uchun ishlab chiqarish texnologik jarayon guruxlarga birlashtirilganda jarayon
ketma-ketligi buzilmasligiga e’tibor berib 1 –jadvalga yoziladi
1-jadval
Poyabzal ustki detallariga ishlov berish texnologik jarayonlari
№ Jarayonning nomi Jarayonni bajarish
normativlari
Qo‘llaniladigan
jixozlar
Yоrdamchi
materiallar
1
2
3
4
5
Texnologik normativlar va yordamchi materiallar namunaviy uslub asosida tanlanib
2, 3 va 4 ustunlarga yoziladi.