Laboratoriya ish№11. Mavzu: t triggerlari va ularning qo`llanilishi. Ishning maqsadi

 
Asinxron hisoblagichlar
3. Ayiruvchi hisoblagichlar.
Ketma-ketli ayiruvchi hisoblagichlar a 
navbatdagi sanoq impulsi kelishi bilan hisoblagichdagi son bittaga kamayadi. Bu 
hisoblagichlarda birinchi impuls kelishi bilan maksimal ikkilik son (uchrazryadli 
hisoblagichda Q
1
=Q
2
=Q
3
=1) yoziladi, keyin har yangi impuls kelishi bilan 0 
qiymatgacha kamayib boradi 
14.1-rasmda keltirilgan hisoblagich ayiruvchi bo`lib ishlashi mumkin. 
Buning uchun keyingi triggerlarning C kirishini o`zidan avvalgi triggerning invers 
chiqishlariga ulash, 
S
asinxron kirishni esa birorboshlang`ich sonni o`rnatish uchun 
ishlatish kerak. 
Ayiruvchi hisoblagichning holatlar jadvali
14.2- jadval 
M 
Q
3 
Q
2 
Q
1 
0 
1 
1 
1 
1 
1 
1 
0 
2 
1 
0 
1 
3 
1 
0 
0 
4 
0 
1 
1 
5 
0 
1 
0 
6 
0 
0 
1 
7 
0 
0 
0 
8 
1 
1 
1 

---

Agartrigger21.2-rasmdakeltirilganidek, 
kirishimpulsiningkesimibilanboshqarilsa, 
ayiruvchihisoblagichsxemasinituzishdakeyingikeluvchitriggerkirishiavvalgitrigger
ningto`g`i (noinvers) chiqishibilanulanadi. 
4. Ixtiyoriy sanoq moduliga ega bo`lgan ketma-ketli hisoblagichlar.
Umuman olganda, 
K≠
2
n
bo`lgan hisoblagichlar tuzishda, mos keluvchi 
ikkilik hisoblagich sxemasiga ortiqcha holatlarni bartaraf etuvchi teskari aloqa 
kiritiladi. Masalan, sanoq moduli 3 ga teng bo`lgan hisoblagich tuzish uchun ikki 
razryadli ikkilik hisoblagichni 
(K=
2
2
=4) qo`llash kerak. Unda ikkilik soni 11 ga 
teng bolgan bitta ortiqcha holatni (
K=
2
2
- 1 = 3) bartaraf etish mumkin, ya’ni 
triggerlar to`rtinchi emas, uchinchi impuls kelishi bilan nolga o`tishi kerak. 
Bunday sxemalarni tuzish uchun JK-triggerlar qulay hisoblanadi. Ikkita JK- 
triggerida bajarilgan, sanoq moduli 3 ga teng bo`lgan hisoblagich sxemasi 21.3-
rasmda keltirilgan. Ketma-ketli hisoblagichlarni JK-triggerlarini kiritib turlicha 
ulash yordamida ixtiyoriy